Lucanus cervus – Jelonek rogacz

Lucanidae – Jelonkowate
Głowa i przedplecze czarne. Pokrywy ciemno wiśniowobrązowe, lśniące. Żuwaczki u samców silnie powiększone, wykorzystywane do walk z innymi samcami. Spotyka się też formy głodowe o małych żuwaczkach, zwane capreolus, które są bardzo podobne do samic; przyczyna tkwi zapewne w niedoborze pokarmu w okresie larwalnym. Obie płci dobrze latają, aktywne są głównie późnym popołudniem.

20.05.2011 Fot. Ryszard Orzechowski

20.05.2011 ♂ Fot. Ryszard Orzechowski

20.05.2011 Fot. Ryszard Orzechowski

20.05.2011 ♂ Fot. Ryszard Orzechowski

07.06.2013 Fot. Ryszard Orzechowski

07.06.2013 ♂ Fot. Ryszard Orzechowski

Ponidzie 26.06.2018 Fot. Marek W. Kozłowski

07.06.2013 Fot. Ryszard Orzechowski

07.06.2013 Fot. Ryszard Orzechowski Pomarańczowe włoski (element wargi dolnej) pomagają  w absorpcji soku z pni drzew

Adam + Lucanus

Meteora 22.05.2008 Adam Woźniak z greckim kumplem w dłoni

  1. Status. Rzadki, miejscami liczny EN EN
  2. Siedlisko. Lasy, parki, aleje z niekoniecznie starymi dębami, znacznie rzadziej innymi drzewami liściastymi
  3. Wymiary. Samica 25-50 mm. Samiec 35-80 mm. Największy krajowy chrząszcz
  4. Aktywność. Maj – sierpień
  5. Lokalizacja. Lubuskie, wielkopolskie, świętokrzyskie
  6. Pokarm. Soki wyciekające ze zranionych drzew liściastych, przede wszystkim dębów. Samice nacinają korę w celu pozyskania soku. Wielkie żuwaczki samca uniemożliwiają tę czynność i samce zmuszone są poprzestać na zlizywaniu już wyciekającego soku. Dorastające do ponad 100 mm. pędraki odżywiają się zmurszałym drewnem, sporadycznie dojadając korzonkami roślin. Rozwój larwalny rozłożony jest na 4-8 sezonów, zwykle 5
  7. Podobne. Samce wyjątkowe. Samice można pomylić z samicą rohatyńca Oryctes nasicornis. Ciołek Dorcus parallelipipedus ma matowe pokrywy i przedplecze
  8. Uwagi. Gatunek prawnie chroniony
  9. Uwagi 2. Autorzy obserwacji – Marek W.Kozłowski Krzysztof Gacoń Adam Woźniak Barnaba Jacek Strojny Ryszard Orzechowski avidal
  10. Jelonek w bazie BioMap
14.06.2012 Fot. Ryszard Orzechowski

14.06.2012 ♀♀ Fot. Ryszard Orzechowski

Polana Polichno 17.06.2023 Walka samców Fot. Jacek Strojny

L.cervus

Polana Polichno 12.06.2018 ♀

Przemęcki Park Krajobrazowy 04.07.2021 Larwa Fot. Krzysztof Gacoń

Przemęcki Park Krajobrazowy 04.07.2021 Fot. Krzysztof Gacoń

Przemęcki Park Krajobrazowy 24.06.2022 ♂ Fot. Barnaba

L cervus.

Polana Polichno 19.06.2016 ♂

L cervus

Polana Polichno 19.06.2016 ♂

L. cervus male.

Polana Polichno 19.06.2016 ♂

Przemęcki Park Krajobrazowy 24.06.2022 ♂ Fot. Barnaba

L. cervus.

Polana Polichno 19.06.2016 ♂

L.cervus

Polana Polichno 19.06.2016 ♂

L.cervus male

Polana Polichno 19.06.2016 ♂

Lucanus. male.

Polana Polichno 19.06.2016 ♂

Lucanus.

Polana Polichno 19.06.2016 ♂

Lucanus male

Polana Polichno 19.06.2016 ♂

Lucanus

Polana Polichno 19.06.2016 ♂

Luc. cervus

Polana Polichno 19.06.2016 ♂


Łódź 26.01.2015

avidal

13 thoughts on “Lucanus cervus – Jelonek rogacz

  1. Mam pytanie do zacnego grona entomologów. Czy w tym sezonie ze względu na niesprzyjającą pogodę będzie przesunięty? Czy jest szansa obserwować jelonki już w połowie maja?

  2. połowa maja to generalnie za wcześnie
    u mnie zaczynają się pojawiać po 20 maja, ale najlepszy okres to czerwiec
    one siedzą już przepoczwarzone w kolebkach, więc myślę że bardziej chodzi o aktualną pogodę w okresie rujki niż o pogodę wcześniejszą

  3. Ja w tym roku miałem przyjemność po raz pierwszy zobaczyć jelonki na polanie Polichno:) W ciągu dosłownie piętnastominutowego spaceru wczesnym popołudniem, o nieodpowiedniej na jelonki porze i strasznym upale- ale mimo to znaleźliśmy jedną samicę, jednego samca i jednego samca martwego, a także kwietnice okazałą, ale była piekielnie wysoko!;) Naprawdę wspaniały rezerwat! Na pewno będę wracał:)

  4. O, to ciekawe! My niestety tam ich nie spotkaliśmy, tylko na brzegu śródleśnej polany, ale zdaje się że były to jeszcze osobniki odpoczywające, żywego samca znalazłem ukrytego pomiędzy korzeniami a samicę w szczelinie kory- była dość wczesna godzina i straszny upał. Spodziewam się że pewnie czekały w tych kryjówkach na wieczór:)

  5. Ja w tym roku szukałem ich na polanie polichno przez cały dzień i wieczór i znalazłem tylko jedną samicę (usłyszałem jej brzęczący lot między gałęziami). Generalnie poszukiwania prowadziłem tak, że obchodziłem raz za razem obydwie śródleśne polany oglądając pnie albo licząc na to, że któregoś zobaczę w locie. Przyznaję, że była to mordęga z powodu upału i grasujących chmarami jusznic. Czy mógłbym prosić o jakieś rady, jak prowadzić poszukiwania skuteczniej? Czy należy np. aktywnie przeczesywać gałęzie albo skupiać się na jakichś wybranych miejscach? Okolice jakiej godziny na przełomie czerwca i lipca będą najlepsze?

  6. Ja obserwowałem je zawsze w godzinach okołopołudniowych, ale chyba nie wykazują jakichś ścisłych preferencji co do pory dnia. Warto skupić się na dębach z wyciekami soku. No i raczej zadzierać wysoko głowę – często przesiadują dość wysoko nad ziemią. Jak to zwykle bywa, nieodzowny jest łut szczęścia. Jednego dnia nie widać ich w ogóle, podczas gdy jeszcze wczoraj w tych samych miejscach były liczne. I za bardzo nie wiadomo dlaczego. Pogoda się nie zmieniła, a jelonków nagle brak.
    Piszę to na podstawie własnych doświadczeń z jelonkami. Być może istnieją bardziej przydatne wskazówki, ale ja ich nie znam.

Leave a Reply