Duża rodzina skupiająca bardzo dobrze fruwające muchówki, potrafiące zawisać w powietrzu, opadać lub wznosić się pionowo nawet przy silnym wietrze, a nawet latać do tyłu. Zarówno morfologia jak bahawior bardzo zróżnicowane. Oczy duże, u samic rozdzielone czołem, u samców często połączone. Skrzydła specyficznie użyłkowane – pojawia się pozorne obrzeżenie i pozorna żyłka, zwana też nibyżyłką (vena spuria). Wyjątkiem są tu bzygi z podrodziny Microdontinae oraz rodzaj Psilota. Larwy saprofagiczne (zwykle gatunki leśne oraz gatunki filtrujące z podrodziny Eristalinae), entomofagiczne (np. Volucella, Xanthadrus), mycetofagiczne (niektóre Cheilosia) i afidofagiczne (podrodzina Syrphinae). Osobniki dorosłe żyją krótko, wyłączając te zimujące i znajdujące się w stanie diapauzy. Bzygi z plemienia Syrphini żyją przeciętnie około 2 tygodni. Trzmielówki z rodzaju Volucella ponad 30 dni. Rekordzistką jest Hammerschmidtia ferruginea, która może osiągać imponujący wiek 55 dni. Wśród naturalnych wrogów wymienić należy pająki i różne drapieżne owady, np. z rodziny Crabronidae, czy Asilidae. Znanym zabójcą bzygowatych jest Scatophaga stercoraria. Natomiast ptaki łowią Syrphidae stosunkowo rzadko.
Niebieska strzałka wskazuje żyłkę pozorną, czerwona pozorne obrzeżenie
Lista rodzimych bzygowatych zawiera 396 gatunków , wśród których wiele jest rzadkich, lub bardzo rzadkich. Listę tę należy uzupełnić o 3 gatunki odkryte w 2013 roku: Cheilosia kuznetzovae (wykazana przez Łukasza Mielczarka), Dasysyrphus neovenustus (gatunek nowy dla nauki! – Łukasz Mielczarek, Bogusław Soszyński) i Scaeva dignota (gatunek południowy odnaleziony przez Roberta Żóralskiego).
Edit 30.01.2014: Lista została uzupełniona.
Edit 03.01.2015: Po dodaniu kolejnych gatunków (min. Temnostoma angustistriatum, Spharophoria chongjini) lista zaktualizowana przez R.Żóralskiego liczy obecnie 408 gatunków
Edit 2016: lista gatunków bzygowatych wykazanych z Polski zawiera obecnie 416 pozycji, wliczając ostatnio wykazanego Syrphus nitidifrons.
Edit 2017: do listy należy dodać kolejny gatunek imika z rodzaju Xylota – na razie nie mogę podać szczegółów. Razem to już 417 gatunków
Edit 2018: do listy dołączył 4 gatunek z rodzaju Psilota oraz dwa gatunki morsznic – Temnostoma sericomyiaeforme i Temnostoma carens
Edit 2021: dzięki rewizji dokonanej przez Łukasza i Roberta do listy została dopisana Cheilosia rhodiolae
Z drugiej strony lista zawiera gatunki, których występowanie w naszym kraju należy uznać za co najmniej bardzo mało prawdopodobne: Merodon avidus, Pipizella virens, Melangyna labiatarum, Spilomyia saltuum (ewidentnie pomylona z S.manicata), Helophilus bottnicus (gatunek północnoeuropejski), Merodon aeneus, Paragus tibialis, Tropidia fasciata (jedyne współczesne stanowisko znajduje się we Francji), Syrphus attenuatus i Syrphus sexmaculatus, Cheilosia brachysoma i Cheilosia hercyniae, Epistrophe cryptica i Epistrophe obscuripes, Eupeodes goeldlini, Eupeodes nielseni, Melanogaster hirtella
Anasimyia contracta
Anasimyia interpuncta
Anasimyia lineata
Anasimyia transfuga
Arctophila bombiformis
Arctophila superbiens
Baccha elongata – Wrzecień
Blera fallax
Brachyopa bicolor
Brachyopa dorsata
Brachyopa insensilis – Nakwiecień
Brachyopa maculipennis
Brachyopa panzeri – Nakwiecień
Brachyopa pilosa
Brachyopa scutellaris
Brachyopa testacea – Nakwiecień
Brachyopa vittata
Brachypalpoides lentus
Brachypalpus laphriformis
Brachypalpus valgus
Caliprobola speciosa
Callicera aenea
Ceriana conopsoides – Naprętnik
Chalcosyrphus eunotus
Chalcosyrphus femoratus
Chalcosyrphus nemorum
Chalcosyrphus pannonicus
Chalcosyrphus piger
Chalcosyrphus valgus
Cheilosia aerea – Wyrówka dziewannówka
Cheilosia albipila
Cheilosia albitarsis
Cheilosia barbata
Cheilosia canicularis – Wyrówka lepiężnikowa
Cheilosia carbonaria – Wyrówka cyranówka
Cheilosia chloris
Cheilosia chrysocoma
Cheilosia derasa
Cheilosia fasciata – Wyrówka niedźwiedziówka
Cheilosia flavipes
Cheilosia grossa – Wyrówka wielka
Cheilosia himantopa
Cheilosia illustrata
Cheilosia impressa
Cheilosia pagana
Cheilosia proxima – Wyrówka ostrożenka
Cheilosia pubera – Wyrówka kukliczka
Cheilosia scanica/ Cheilosia morio
Cheilosia scutellata – Wyrówka
Cheilosia semifasciata
Cheilosia soror – Wyrówka
Cheilosia urbana
Cheilosia variabilis
Cheilosia vernalis – Wyrówka krwawnikówka
Cheilosia vicina
Cheilosia vulpina
Chrysogaster coemiteriorum
Chrysogaster solstitialis
Chrysotoxum arcuatum
Chrysotoxum bicinctum – Prężec
Chrysotoxum cautum – Prężec
Chrysotoxum fasciolatum – Prężec
Chrysotoxum festivum – Prężec
Chrysotoxum intermedium – Prężec łysy
Chrysotoxum vernale – Prężec
Chrysotoxum verrali
Criorhina aslilica – Nieczuja
Criorhina floccosa
Criorhina ranunculi – Nieczuja
Dasysyrphus albostriatus
Dasysyrphus friuliensis
Dasysyrphus hilaris
Dasysyrphus neovenustus
Dasysyrphus pauxillus
Dasysyrphus tricinctus
Dasysyrphus venustus
Didea alneti
Didea fasciata
Didea intermedia
Doros profuges
Epistrophe eligans
Epistrophe flava
Epistrophe melanostoma
Epistrophella euchroma
Episyrphus balteatus – Bzyg prążkowany
Eriozona syrphoides
Eristalinus aeneus
Eristalinus sepulchralis
Eristalis abusiva
Eristalis alpina
Eristalis arbustorum
Eristalis horticola
Eristalis intricarius – Gnojka trzmielowata
Eristalis jugorum
Eristalis nemorum
Eristalis obscura
Eristalis oestracea
Eristalis pertinax
Eristalis picea – Gnojka zwiastunka
Eristalis rupium
Eristalis similis
Eristalis tenax – Gnojka wytrwała
Eumerus flavitarsis – Udnica
Eumerus ornatus – Udnica zdobna
Eumerus ovatus
Eumerus strigatus – Udnica cebulówka
Eumerus tricolor – Udnica barwna
Eupeodes corollae – Bzyg nadobny
Eupeodes latifasciatus
Eupeodes luniger
Fagisyrphus cinctus ( Meligramma cincta )
Ferdinandea cuprea
Ferdinandea ruficornis
Hammerschmidtia ferruginea
Helophilus affinis
Helophilus hybridus – Gniłun
Helophilus pendulus – Gniłun
Helophilus trivittatus – Gniłun
Lapposyrphus lapponicus
Lejogaster metallina
Lejota ruficornis
Leucozona glaucia – Bzyg niebieskawy
Leucozona laternaria
Leucozona lucorum – Przepaśnica górska
Mallota fuciformis
Mallota megilliformis
Mallota tricolor
Matusmyia berberina – Nieczuja głogówka
Megasyrphus erraticus
Melangyna barbifrons
Melangyna lasiophthalma
Melangyna lucifera
Melangyna pavlovskyi
Melangyna quadrimaculata
Melanogaster curvistylus
Melanogaster nuda
Melanostoma mellinum – Czernich
Melanostoma scalare – Czernich
Meligramma cingulata
Meligramma guttata
Meligramma triangulifera
Meliscaeva auricollis – Bzygówka mszycznica
Meliscaeva cinctella – Bzygówka wiosenna
Merodon equestris – Pobzyga cebularz
Merodon moenium
Merodon ruficornis
Mesembrius peregrinus
Microdon analis – Nipszczoła
Microdon devius – Nipszczoła
Microdon miki
Microdon mutabilis – Nipszczoła
Microdon myrmicae
Myathropa florea – Kwiatówka zmierzchnicowata
Myolepta dubia
Myolepta vara
Neoascia meticulosa
Neoascia obliqua
Neoascia podagrica
Neoascia tenur
Neocnemodon brevidens
Neocnemodon pubescens
Orthonevra geniculata
Orthonevra intermedia
Paragus albifrons – Zgiętwa
Paragus bicolor – Zgiętwa dwubarwna
Paragus finitimus – Zgiętwa murawowa
Paragus haemorrhous – Zgiętwa
Paragus pecchiolii – Zgiętwa
Paragus quadrifasciatus – Zgiętwa
Parasyrphus annulatus
Parasyrphus punctulatus
Parhelophilus versicolor
Pelecocera scaevoides
Pelecocera tricincta – Gruborożka
Pipiza accola – Nieżłop
Pipiza austriaca – Nieżłop
Pipiza festiva – Nieżłop
Pipiza lugubris – Nieżłop
Pipiza noctiluca – Nieżłop
Pipiza quadrimaculata – Nieżłop nakwietny
Pipizella cf. viduata – Nieżłopek
Platycheirus albimanus – Płaskoręcz
Platycheirus angustatus – Płaskoręcz
Platycheirus discimanus
Platycheirus fulviventris – Płaskoręcz
Platycheirus granditarsus – Pyrofena zdobnostopa
Platycheirus melanopsis
Platycheirus peltatus
Platycheirus rosarum
Platycheirus scutatus – Płaskoręcz grubostopy
Pocota personata
Portevinia maculata
Psilota anthracina
Psilota atra
Psilota innupta
Rhingia borealis – Toryjka
Rhingia campestris – Toryjka łąkowa
Rhingia rostrata – Toryjka leśna
Scaeva pyrastri – Bzyg brzęk
Scaeva selenitica
Sericomyia lappona – Cisznica
Sericomyia silentis – Szałaśnica
Spazigaster ambulans
Sphaerophoria rueppellii
Sphaerophoria scripta – Kuliboda
Sphaerophoria taeniata
Sphecomyia vespiformis
Sphegina montana
Sphegina sibirica
Sphiximorpha subsessilis
Spilomyia diophthalma – Mierzwica osowata
Spilomyia manicata – Mierzwica
Syritta pipiens – Piszczeń
Syrphus ribesii – Bzyg pospolity
Syrphus torvus – Mszycznik
Syrphus vitripennis – amaszycznik
Temnostoma angustistriatum – Morsznica
Temnostoma apiforme – Morsznica
Temnostoma bombylans – Morsznica
Temnostoma meridionale – Morsznica
Temnostoma vespiforme – Morsznica osowata
Trichopsomyia flavitarsis
Triglyphus primus
Tropidia scita
Volucella bombylans – Trzmielówka łąkowa
Volucella inanis – Trzmielówka
Volucella inflata
Volucella pellucens – Trzmielówka leśna
Volucella zonaria – Trzmielówka
Xanthandrus comtus
Xanthogramma citrofasciatum – Żółtynka żółtoplamka
Xanthogramma dives/stackelbergi
Xanthogramma laetum – Żółtynka
Xanthogramma pedisequum – Żółtynka
Xylota abiens
Xylota caeruleiventris
Xylota florum – Imik
Xylota ignava
Xylota meigeniana
Xylota segnis – Imik
Xylota sylvarum – Imik leśny
Xylota tarda
Xylota xanthocnema – Imik
Zobacz też:
Eristalinus taeniops
Najczęściej odwiedzane gatunki (na podstawie liczby odsłon)
Rok 2020
Volucella zonaria – 1194
Syrphus ribesii – 937
Sphecomyia vespiformis – 613
Temnostoma vespiforme – 570
Episyrphus balteatus – 468
Doros profuges – 407
Scaeva pyrastri – 402
Sphaerophoria scripta – 388
Helophilus pendulus – 352
Eristalis tenax – 344
Rok 2019
Syrphus ribesii – 556
Sphecomyia vespiformis – 482
Volucella zonaria – 480
Doros profuges – 319
Temnostoma vespiforme – 273
Chalcosyrphus pannonicus – 253
Mallota tricolor – 250
Episyrphus balteatus – 238
Scaeva pyrastri – 180
Sphaerophoria scripta – 170
Rok 2018
Episyrphus balteatus – 445
Syrphus ribesii – 444
Sphecomyia vespiformis – 422
Doros profuges – 293
Chrysotoxum cautum – 261
Temnostoma vespiforme – 220
Eristalis tenax – 214
Helophilus pendulus – 214
Mallota tricolor – 194
Volucella zonaria – 175
Rok 2017
Syrphus ribesii – 285
Chrysotoxum cautum – 177
Eristalis tenax – 145
Syrphus torvus – 141
Helophilus pendulus – 123
Episyrphus balteatus – 115
Volucella zonaria – 111
Temnostoma vespiforme – 109
Eupeodes corollae – 107
Merodon equestris – 88
Rok 2016
Syrphus ribesii – 224
Eristalis tenax – 200
Episyrphus balteatus – 139
Chrysotoxum cautum – 103
Helophilus pendulus – 101
Scaeva pyrastri – 95
Syrphus torvus – 90
Myathropa florea – 89
Spaherophoria scripta – 88
Eristalis intricarius – 88
Rok 2015
Syrphus ribesii – 240
Eristalis tenax – 157
Scaeva pyrastri – 144
Merodon equestris – 109
Arctophila bombiformis – 109
Volucella pellucens – 100
Mniej więcej jeszcze orientuję się tylko w kwestii bzygowatych, miałem nawet o nich jeden post, nie do końca wszystko było oznaczone .Przypomniało mi się o tym u Ciebie więc może wyprostuję jeszcze ten wpis :))
W zamyśle nie masz tak by o każdym gatunku było post czy tak już zostanie ?
Każdy gatunek – na dziś będzie ich około setki – ma mieć swoją stronę, jak obecnie. Wpisów nie będzie już wcale.
Aż poszukam u Ciebie wpisu, o którym piszesz
Mam pytanie-chodzi o pszczoły i trzmiele. Mieszkam w samym centrum Katowic, mam balkon od podwórka, a na nim latem dużo kwiatów. Przylatuja tu /lub mieszkaja/pszczoły i trzmiele. Nie wiem jakich gatunków. Pszczoły są typowej wielkości, brązowe z delikatną „poswiata” w kolorze-ugier.trzmiele natomiast takie”po byku”Duze misie w pasy żółte i brązowe. Proszę o informacje😌🤗
Może lepiarki Colletes i trzmiele Bombus lucorum/terrestris. W takich przypadkach fotki są nieodzowne
Acha, dzięki! Fotki spróbuję zrobić wiosną, choć boję się że sroki mi je wykosily.