Niewielkie, ale masywnie zbudowane muchówki długoczułkie o wyniesionym, „garbatym” tułowiu. Przeciętnie liczą od 3 do 6 mm. długości, ale znane są mniejsze i większe gatunki (1.5-10 mm). Samice bardziej krępe od samców. Głowa stosunkowo duża, z silnym aparatem gębowym, zwłaszcza u samic. Skrzydła przezroczyste, zwężające się ku wierzchołkom; użyłkowanie dobrze widoczne. Czułki różnej długości, 11-członowe; poszczególne człony o stosunkowo dużej średnicy. Imagines żywią się nektarem i krwią ssaków – kilka gatunków atakuje człowieka. Ukąszenia bywają bolesne, ale rodzime gatunki nie przenoszą patogenów chorobotwórczych. Reofilne (prądolubne) larwy żywią się detrytusem, rozwijają się w strumieniach, górskich potokach, rzekach, źródłach. Po wypoczwarczeniu wydostają się ponad lustro wody w pęcherzykach powietrza.
W Polsce co najmniej 48 gatunków.