Ciało smukłe, delikatne. Skrzydła wydłużone, przezroczyste, czasem ze wzorami. Nogi nitkowate, w razie zagrożenia natychmiast odrzucane. Larwy walcowate, prowadzą wodny, półwodny, lub lądowy tryb życia i żywią się martwą materią organiczną lub częściami roślin. Imagines bywają brane za wielkie komary, a przez to niepotrzebnie tępione.

Łódź 13.10.2017 Larwa Fot. Jacek Nowak

W Polsce występuje około 150 gatunków.

 Ctenophora festiva – Krzewioróżka
 Ctenophora flaveolata – Krzewioróżka
 Ctenophora ornata – Krzewioróżka żółtoczarna
 Ctenophora pectinicornis – Krzewioróżka
 Dictenidia bimaculata
Nephrotoma analis
 Nephrotoma appendiculata – Nerkosz trawny
 Nephrotoma crocata – Nerkosz jesienny
 Nephrotoma flavescens
 Nephrotoma lunulicornis
Nephrotoma pratensis – Nerkosz tygrysi
 Nephrotoma scalaris
 Nephrotoma scurra – Nerkosz żółty
 Nephrotoma quadrifaria – Nerkosz smugoskrzydły
 Nephrotoma quadristriata
 Nigrotipula nigra
 Tanyptera atrata – Piororóg
 Tanyptera nigricornis – Pióroróg
 Tipula fascipennis
Tipula hortorum – Koziułka leśna
Tipula lateralis – Koziułka wodniarka
 Tipula lunata
 Tipula maxima – Koziułka wielka
Tipula oleracea – Koziułka warzywna
 Tipula paludosa – Komarnica błotniarka
 Tipula peliostigma
Tipula selene
 Tipula spp. – Koziułki
 Tipula varipennis
 Tipula vernalis – Koziułka moczarowa
Tipula vittata – Koziułka witrażówka

Najczęściej oglądane gatunki wg liczby odsłon
Rok 2019
Nephrotoma crocata – 2887
Tanyptera atrata – 281
Ctenophora ornata – 225
Rok 2018
Nephrotoma crocata – 1221
Ctenophora ornata – 200
Tanyptera atrata – 182
Rok 2017
Nephrotoma crocata – 173
Ctenophora flaveolata – 153
Ctenophora ornata – 89
Rok 2016
Ctenophora flaveolata – 147
Ctenophora festiva – 100
Nephrotoma crocata – 90
Rok 2015
Tanyptera atrata – 88
Ctenophora flaveolata – 75
Tipula maxima – 67
Rok 2014
Tipula maxima – 116
Tanyptera atrata – 66
Ctenophora pectinicornis – 64