Schizaphis graminum – Mszyca południowozbożowa

Aphidina – Mszyce
Głowa i tułów mają kolor od słomkowego po bladozielony. Odwłok również zielony, choć nieco ciemniejszy i z ciemnozielonym paskiem na grzbiecie, szczególnie widocznym u późnych nimf i samic dorosłych. Czułki są ciemne, syfony blade z ciemnymi końcówkami. Na początku sezonu dorosłe osobniki są bezskrzydłe, w warunkach przegęszczenia pojawiają się formy uskrzydlone i migrują na sąsiednie rośliny żywicielskie.
W ciepłym klimacie mszyca ta rozmnaża się wyłącznie przez partenogenezę, a samice rodzą nimfy w tempie do pięciu dziennie; jedno pokolenie rozwija się od siedmiu do dziewięciu dni. W ciągu roku może być kilkanaście pokoleń. W klimacie umiarkowanym samice łączą się jesienią z uskrzydlonymi samcami, a składane przez nie jaja zimują na resztkach roślin żywicielskich. W wyniku przenikania do rośliny enzymów ze śliną mszyc tworzą się na liściach traw dobrze odgraniczone żółte lub czerwone plamy na liściach. Gdy mszyce stają się liczniejsze, stopniowo plamy powiększają się a liście obumierają. W skrajnych przypadkach cała roślina więdnie. W trawie darniowej zasiedlone liście mają brązowe końcówki, co silnie kontrastuje ze zdrowymi liśćmi. Gdy liście obumierają, mszyce przechodzą na świeże liście. Mszyca południowozbożowa jest wektorem kilku wirusów roślinnych, w tym groźnego dla upraw zbóż wirusa żółtej karłowatości jęczmienia. Mrówki są widywane na koloniach, choć niezbyt często.

Warszawa – Ursynów 24.05.2022 Fot. Marek W.Kozłowski

Warszawa – Ursynów 24.05.2022 Fot. Marek W.Kozłowski

Warszawa – Ursynów 24.05.2022 Fot. Marek W.Kozłowski

  1. Liczebność. Pierwotnym terytorium występowania jest Palearktyka. Zawleczona do obu Ameryk i na Daleki Wschód. W Polsce i w Europie centralnej oraz na Wyspach Brytyjskich niezbyt liczna
  2. Biotop. Trawniki, łąki, uprawy zbóż
  3. Wymiary. Dorosłe samice osiągają od 1.3 do 2.1 mm długości
  4. Aktywność. Kwiecień/maj – wrzesień/październik. Zimuje jajo
  5. Lokalizacja. Mazowieckie. Występuje w całym kraju
  6. Pokarm. Żyje wyłącznie na trawach z rodziny Poaceae; zasiedlane rodzaje to Agropyron, Avena, Bromus, Dactylis, Eleusine, Festuca, Hordeum, Lolium, Oryza, Panicum, Poa, Sorghum, Triticum i Zea
  7. Podobne. Podobne gatunki rodzaju żerujące na trawach (szczególnie Schizapis holciSchizaphis agrostis) można odróżnić po proporcjach segmentu rostralnego, co da się ocenić tylko na  preparacie mikroskopowym
  8. Uwagi. Autor obserwacji i identyfikacji – Marek W.Kozłowski
  9. Więcej o gatunku

Marek W.Kozłowski

Leave a Reply