Ceratopogonidae – Kuczmanowate
Kuczmany z rodzaju Culicoides, w tym bodaj najpospolitszy z nich komarniczek pchłowaty znane są z masowych pojawów przy górskich strumieniach i wartko płynących, nizinnych rzekach. Hematofagiczne samice tych malutkich muchówek mogą dać się we znaki tak zwierzakom jak i ludziom. Ich bolesne zmasowane ukłucia w odsłonięte części ciała wydajnie uprzykrzają przebywania w okolicach ich pojawu. Komarniczek pchłowaty wyróżnia się układem ciemnych plamek na skrzydłach: trzema wyraźnymi plamami plamami przy przednim skraju skrzydeł, z których zewnętrzna ma kształt klepsydry oraz przyciemnieniach przy rozdwojeniach żyłki Cu i M. Zmienność tych ornamentów powoduje że pewne oznaczenia gatunku wymaga zbadania terminalów wzg. testów CO1.
Mazury – dolina rzeki Babant 08.06.2023 Culicoides cf.pulicarius Fot. Marek W.Kozłowski
Mazury – dolina rzeki Babant 08.06.2023 Nalot komarniczków na głowę psa Fot. Marek W.Kozłowski
- Status. W odpowiednich biotopach rozpowszechniony, zauważany przy okazji masowych ekscesów hematofagicznych
- Siedlisko. Doliny rzeczne i pobrzeża strumieni
- Wymiary. Długość skrzydła (podobna do długości ciała) zawiera się w granicach 1.41 – 1.79 mm
- Aktywność. Przez cały sezon, z wyraźnym wzrostem liczebności w maju i sierpniu
- Lokalizacja. Mazury. W całym kraju szczególnie często w górach na wschodzie, zachodzie i północy, rzadszy w centralnej Polsce
- Pokarm. Samice krwiopijne, samce – rzadko obserwowane – być może pobierają nektar kwiatów lub w ogóle nie Żerują. Larwy na dnie rzek, prawdopodobnie żywią się detrytusem
- Podobne. Bliźniacze, sympatryczne gatunki C.pulicarius i C.punctatus można próbować odróżnić na podstawie budowy plamki przy żyłce M2. U C.punctatus występuje jasne przebarwienie na środku plamki. Gatunki spoza kompeksu pulicarius/punctatus nie mają przy przednim skraju skrzydła plamki w kształcie klepsydry
- Uwagi. Wiele gatunków krwiopijnych kuczmanów znanych jest jako roznosiciele chorób, w tym choroby niebieskiego języka – wirusowej dolegliwości przeżuwaczy, w Polsce zwanej także pryszczycą rzekomą. Choroba ta jest zwalczana w Polsce z urzędu
- Uwagi 2. Obserwował i doświadczył – Marek W.Kozłowski