Rodzina obejmująca maleńkie (1-5 mm) muchówki długoczułkie o delikatnych skrzydłach i koralikowatych czułkach. Imagines na ogół mają uwstecznione narządy gębowe i nie pobierają pokarmu. Oczy u obu płci większości gatunków połączone, lub rozdzielone wąskim czołem. Larwy najczęściej są fitofagiczne i rozwijają się w galasach na drzewach iglastych i liściastych, krzewach i roślinach zielnych; chętnie porażane są topole, klony, jesiony, brzozy, buki, wierzby… Larwy nielicznych gatunków są mycetofagiczne, lub entomofagiczne (w tym afidofagiczne); nieliczne wśród nich pożerają larwy innych, roślinożernych pryszczarkowatych zasiedlających galasy.
Łódź 14.08.2019
Dolina Olechówki 13.05.2017 Póltoramilimetrowa samica niezidentyfikowanego gatunku składająca jaja w kłos trawy
W Polsce odnotowano występowanie ponad 400 gatunków, ale szacuje się, że może ich być dwukrotnie więcej. Oznaczenie imagines jest niezwykle trudne; zresztą są one rzadko obserwowane. Łatwiej odnaleźć galasy i na ich podstawie ustalić przynależność systematyczną.
Aphidoletes aphidimyza – Pryszczarek mszycojad
Contarinia coryli
Harmandiola ( Harmandia ) spp.
Hartigiola annulipes – Hartigiolówka bukowa
Mikiola fagi – Garnusznica bukowa
Obolodiplosis robiniae – Pryszczarek robiniowy
Rhabdophaga rosaria – Wierzbinowiec rozetek