Sphecidae – Nękowate
Ciało smukłe o częściowo zmiennym, żółtoczarnym ubarwieniu. Czułki czarne, poza żółtym członem nasadowym. Propodeum częściowo żółte, rzadziej jednolicie czarne. Stylik czarny, mniej więcej tak długi jak pozostałe segmenty odwłoka łącznie. Nogi dwubarwne – krętarze i tylne uda czarne, tylne golenie czarne w części apikalnej.
Chorwacja – Wyspa Krk 22.08.2019 Fot. Adrian Atamańczuk
Chorwacja – Wyspa Krk 22.08.2019 Fot. Adrian Atamańczuk
Chorwacja – Wyspa Krk 22.08.2019 Fot. Adrian Atamańczuk
Chorwacja – Wyspa Krk 22.08.2019 Fot. Adrian Atamańczuk
Chorwacja – Wyspa Krk 22.08.2019 Fot. Adrian Atamańczuk
- Liczebność. Gatunek o bardzo szerokim zasięgu obejmującym m.in. obie Ameryki, Australię i wyspy pacyficzne, południową Afrykę, Japonię, Indie i niektóre kraje europejskie (Francja, Chorwacja, Austria, Cypr, Ukraina, Włochy, Słowacja, Węgry, Polska)
- Biotop. Rozmaite biotopy otwarte i półotwarte, chętnie w pobliżu wody
- Wymiary. Długość ciała samicy 21-15 mm, samca 14-21 mm
- Aktywność. Zwykle obserwowany w pełni lata, jednak w regionach tropikalnych aktywny cały rok
- Lokalizacja. Austria, Chorwacja, Polska – małopolskie. W Polsce od niedawna – w czerwcu 2021 roku odnaleziono osobnika w polskich Bieszczadach (Kosibowicz, 2021)
- Pokarm. Nektar i spadź; chętnie odwiedza kwiaty selerowatych. Niekiedy samice wysysają hemolimfę ze złowionych pająków. Dla larw samice łowią i paraliżują pająki z rozmaitych rodzin – podczas wyszukiwania ofiar bardziej zwracają uwagę na rodzaj sieci łownej ofiary, niż na jego przynależność gatunkową. Gniazdo jest zwarte, prostokątne i zawiera do 25 komór
- Podobne. Przede wszystkim Sceliphron assimile (całkowicie czarne tylne nogi), który występuje w Ameryce Północnej. W Europie nieco podobne są Sceliphron spirifex i Sceliphron destillatorium, które różnią się m.in. żółtym stylikiem
- Uwagi. Znanym pasożytem gniazdowym jest Chrysis angolensis
- Uwagi 2. Autorzy obserwacji – Światopełk Smoczyński Adrian Atamańczuk
- Więcej o gatunku
- Wymowa: scelifron cementarium
Gorlice 23.07.2022 Niektóre osobniki pobawione są żółtych plam na propodeum i odwłoku Fot. Światopełk Smoczyński
Gorlice 23.07.2022 Fot. Światopełk Smoczyński
Wiedeń 16.09.2019 Fot. Adrian Atamańczuk
Wiedeń 16.09.2019 Fot. Adrian Atamańczuk
W 2019 roku obserwowałem osobnika tego gatunku w Tatrach Słowackich, czyli północna granica europejskiego zasięgu tymczasem dociera do Polski.
Nie wiem nic o krajowej obserwacji tego gatunku. Mógłbyś podać szczegóły?
Juz drugi rok mam takiego szczególnego gościa w mieszkaniu. Jaworzno woj. śląskie.
Niesamowite. Skoro masz go w domu, zrób fotki. Jakiekolwiek. Tak sensacyjne doniesienia wymagają potwierdzenia.
Przed paroma minutami dwa osobniki wleciały mi do mieszkania. Z obawy, że mogą zrobić krzywdę kotu (który od razu wpadł w try „łowcy” więc nie było czasu na research wcześniej), musiały zostać potraktowane kapciem.
Łódź, woj. łódzke
To byłaby rewelacyjna obserwacja, jednak póki co nieco mało prawdopodobna. Na pewno nie był to Sceliphron destillatorium?
W 100%, charakterystyka i z tej strony i innych pasuje jak ulał. Już na zajęciach z zoologii mieliśmy podawane gorzej pasujące okazy, które musieliśmy z kluczem usystematyzować. Chyba, że jest może jakiś klucz online? Mogę wyciągnąć ze śmieci, co zostało, i spróbować to zrobić „po prawemu”.
Sprawdź po prostu ubarwienie stylika – żółty czy czarny?
stylik jest czarny – przepraszam jak jest to zdublowana odpowiedź, nie widzę poprzedniej
No to pozostaje mi tylko pogratulować i zapytać, czy masz zdjęcia. Przydałby się dowód.
Sfotografowałem 23 lipca w małopolskiem, w środku Beskidów jednego gliniarza z całkowicie czarnym jak noc stylikiem- widać to wyraźnie na zdjęciu, ale różniącym się paroma szczegółami, m.in nie miał żółtej plamki na początku odwłoka, czy miał inne ułożenie żółtych plamek na tułowiu, co to mogłoby teoretycznie być? Postaram się przesłać też zdjęcia, jeśli przejdą na tutejszym internecie:)
jeśli zdjęcia nie przejdą, dodam, że wyglądał wypisz-wymaluj ze wszystkimi szczegółami jak ten osobnik na zdjęciu- https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Black_and_Yellow_Mud_Dauber_%28Sceliphron_caementarium%29_-_London,_Ontario.jpg
Być może można to zaliczyć na poczet zmienności gatunkowej, trzeba by się skonsultować ze specjalistą, albo poszukać publikacji na temat. Spróbuj jednak podesłać swoje zdjęcie, może da się coś ustalić.
Spróbuję, dziękuje!