Tiphiidae – Podwijkowate
Dawniej pod nazwą Methocha ichneumonoides. Smukła, bardzo ruchliwa żądłówka przypominająca mrówkę. Samica bezskrzydła o czarnej głowie i odwłoku oraz brązowym tułowiu (forma barwna obscura ); rzadziej niemal całkowicie czarna (forma barwna nigrescens). Samiec uskrzydlony, całkowicie czarny.
- Status. Pospolita i miejscami liczna – zwykle jednak niezauważana lub mylona z mrówkami
- Siedlisko. Murawy kserotermiczne, wydmy i piaskownie śródleśne i inne otwarte, piaszczyste tereny skąpo porośnięte roślinnością. Samice zwinnie biegają po piasku, niemal wcale się nie zatrzymując i trudno zrobić im zdjęcie
- Wymiary. Samica 4-10 mm. Samiec 6-13 mm; różnice w rozmiarach mogą być bardzo znaczące i nieco dezorientujące nawet w obrębie jednej populacji
- Aktywność. Koniec czerwca – sierpień, czasem pojawia się już pod koniec maja i jest aktywna aż do września
- Lokalizacja. Łódzkie
- Pokarm. Nektar, pyłek (samce chętnie odwiedzają baldachy). Larwy są ektoparazytoidami larw trzyszczy, najczęściej Cicindela hybrida. Samica kalecznicy żądli larwę w splot nerwowy tuz za głową i wciąga sparaliżowana larwę w głąb norki. Tam składa na niej jedno jajo; wkrótce wylęgnięta larwa pożera larwę trzyszcza żywcem. Rozwój larwalny trwa średnio do dwóch tygodni, po czym larwa konstruuje kokon, w którym zimuje
- Podobne. Jedyny europejski gatunek z podrodziny Methochinae. Łatwo pomylić ją z mrówkami, zwłaszcza z rodzaju Myrmica
- Uwagi. Ponieważ nielotne samice są mało mobilne, regularnie zdarza się, że samce je „porywają” i droga powietrzną przenoszą w nowe, jeszcze nie skolonizowane przez gatunek tereny, gdzie dochodzi do kopulacji. Interesująca forma powiększania mikrozasięgu i unikania przegęszczenia populacji
- Uwagi 2. Identyfikacja czarnych samic Brachytron
- Uwagi 3. Autor obserwacji – avidal

Lary 17.07.2016 Niebieska strzałka wskazuje wejście do norki, w której skryła się obserwowana przeze mnie samica

Łódź – Park Piłsudskiego 19.06.2019 ♀ Znacznie mniejszy od innych ze współdzielonej miejscówki i niemal całkowicie czarny osobnik formy nigrescens