Crabronidae – Grzebaczowate
Głowa masywna, czarna. Samica: Nadustek pokryty srebrzystymi włoskami. Żuwaczki dwukrotnie, łukowato wycięte. Skronie bez kolca na dolnej powierzchni. Tułów czarny z żółtym pasem przy nasadzie. Scutellum przynajmniej częściowo żółte. Odwłok czarny z żółtymi przepaskami na tergitach, przepaski w przedniej części tułowia są zwykle po środku przerwane. Pierwszy tergit mniej więcej tak samo długi, jak szeroki. Samiec: Scutellum czarne. Tergity 5 i 6 bez żółtych plam czy przepasek, całkowicie czarne.
- Status. Szeroko rozsiedlony, lecz niezbyt liczny. W Polsce występuje na całym obszarze
- Siedlisko. Skraje lasów, ogrody, polany, wrzosowiska, tereny ruderalne. Gniazduje w drewnie (w tym w opuszczonych korytarzach owadów ksylofagicznych), rzadziej w pustych łodygach roślin oraz – co wynika z obserwacji Adriana Atamańczuka – w ziemi. Niekiedy zasiedla hotele dla owadów
- Wymiary. Długość ciała samicy 8-12 mm, samca 7-10 mm
- Aktywność. Maj – sierpień. Zimują larwy w kokonach
- Lokalizacja. Austria, Polska – lubuskie
- Pokarm. Spadź, nektar. Dla entomofagicznych larw samice łowią i paraliżują duże i średniej wielkości muchówki; głównie z rodzin Tipulidae, Rhagionidae, Syrphidae, Tabanidae, Therevidae, Chironomidae, Muscidae, Limoniidae. Obserwowano również samice znoszące gąsienice motyli a nawet mrówki. Zdobycz transportowana jest w locie, zwykle po wcześniejszej amputacji kończyn. W jednym gnieździe samica umieszcza od 4 do 20 muchówek
- Podobne. Inne gatunki z rodzaju – w tym Crossocerus quadrimaculatus (żuwaczki bez wycięć) oraz niektóre gatunki z rodzaju Ectemnius. Identyfikacja na podstawie fotografii terenowych trudna, obarczona ryzykiem błędu
- Uwagi. Autorzy obserwacji – Adrian Atamańczuk Lucyna Bugiera
- Uwagi 2. Identyfikacja samicy Darecki
- Więcej o gatunku

Wiedeń 06.07.2019 Wij wyciągnął sparaliżowaną muchówkę z gniazda – ofiara to Episyrphus balteatus Fot. Adrian Atamańczuk