Najczęściej jasnozielone, brązowe lub szare muchówki o małych i średnich rozmiarach (1-9 mm). Czułki samców pierzaste, czułki samic nitkowate, owłosione. Większość gatunków rozwija się w wodzie, niektóre w wilgotnej glebie. Imagines na ogół nie pobierają pokarmu (aparat gębowy uwsteczniony) lub żywią się nektarem i spadzią (krótki aparat gębowy). Larwy odżywiają się glonami, martwą materia organiczną lub fragmentami roślin; niektóre gatunki są drapieżne lub sporadycznie pasożytnicze.
W Polsce około 500 gatunków, które zwykle rozróżniają tylko specjaliści z okazem do dyspozycji.
Jezioro Krawienko Mazury o5.04.2018 Niektóre gatunki z podrodziny Orthocladiinae (id. John Carr) roją się na powierzchni zbiorników wodnych używając skrzydeł jako napędu pływnego Fot. Marek W. Kozłowski
