Sphecidae – Nękowate
Wcześniej znany jako Sphex rufocinctus i Sphex maxillosus. Tułów czarny. Odwłok czerwony z czarnymi ostatnimi tergitami. Przednie nogi u samicy na ogół w znacznej mierze czerwone (golenie i stopy, oraz apikalna część ud) u samca częściej czarne, niż czerwone. Na przednich skrzydle 3 komórki kubitalne Cu; środkowa w kształcie rombu.
Chociszewo 06.07.2021 ♀ Fot. Lucyna Bugiera
Bolęcin Wrzesień 2013 ♀ Fot. Rafał Celadyn
Bolęcin Wrzesień 2013 ♀ Fot. Rafał Celadyn
Bolęcin Wrzesień 2013 ♀ przy norce Fot. Rafał Celadyn
- Status. Dawniej rzadki, okresowo uznany wręcz za gatunek wymarły – obecnie pospolity i coraz liczniejszy
- Siedlisko. Suche, nasłonecznione tereny piaszczyste pokryte skąpą roślinnością; gatunek kserofilny. Gniazduje samotnie, lub w niewielkich agregacjach
- Wymiary. Długość ciała 15-22 mm
- Aktywność. Lipiec – wrzesień
- Lokalizacja. Łódzkie, małopolskie, lubuskie
- Pokarm. Nektar. Dla larw samice łowią prostoskrzydłe: koniki, pasikoniki i świerszcze. Do każdej z komór lęgowych dostarcza na ogół po 2-3 sparaliżowane owady. W jednym gnieździe znajdują się najczęściej 4 komory lęgowe
- Podobne. Przede wszystkim piaśnice Podalonia, które różnią się czarnymi nogami i kształtem 2 komórki kubitalnej – przyjmuje ona kształt trapezu
- Uwagi. W pobliżu norki można się spodziewać obecności kleptopasożyta gniazdowego wyspecjalizowanego w nawiedzaniu właśnie tego gatunku nęka – rzadkiej i stosunkowo niedawno włączonej do fauny Polski muchówki Metopodia pilicornis. Znanym pasożytem gniazdowym jest też Stizoides tridentatus
- Uwagi 2. Autorzy obserwacji – Rafał Celadyn Włodek Wypych Lucyna Bugiera avidal
- Więcej o gatunku
Łódź – Majerowskie Pole 25.06.2019 ♀ wciąga do norki samca Roeseliana roselii Fot. Włodek Wypych
Kształt drugiej komórki kubitalnej zaznaczony na niebiesko Fot. Sylvester Kociniak
Łódzki Ogród Botaniczny 07.07.2018 ♀
Dolina Czarnej Włoszczowskiej 29.07.2017 ♀
Dolina Czarnej Włoszczowskiej 29.07.2017 ♀
Łódzki Ogród Botaniczny 07.07.2018 ♀
Łódź – Majerowskie Pole 15.08.2019 ♀
Krótkie filmiki prezentujące samice przy norce
Łódź 06.08.2014
Bardzo dziękuję. Szukałem tego gatunku. Mieszkam na wsi w woj. Świętokrzyskim – u mnie na podwórku sporo tych norek. Nieraz widuję po kilka owadów jednocześnie.
Też obserwuje takie agregacje. A jeszcze 3-4 lata temu nie mogłem go w Łodzi znaleźć…
Pozdrawiam
Obserwowałem go 24 lipca w Dolinie Odry na Świecku.To tylko 5km od Słubic.
Stanowczo brnie na północ.Ciekawe jak daleko na północ sie już posunął.
Dzisiaj widzialem jak kopał norkę w miejscowości Bakałarzewo. Północ województwa podlaskiego.
Chyba jest już wszędzie. Pomyśleć, że jeszcze jakieś 15-20 lat temu każde spotkanie to była wręcz sensacja