Papilionidae – Paziowate
Znany również jako witeź żeglarz. Skrzydła białe lub bladożółte z czarnymi, klinowatymi smugami. Na tylnych skrzydłach czarno-niebieskie, pomarańczowo obwiedzione pawie oczka i niebieskie, półksiężycowate plamki; ogonki uderzająco długie, z jasnymi końcami. Świeżo wylęgnięte gąsienice są czarne, ale już po 2 linieniu przybierają barwę zieloną. Podobnie jak gąsienice pazia królowej bronią się wysuwając wypustki zwane osmaterium. Jeden z najpiękniejszych i najbardziej efektownych krajowych motyli.

Murawy Dobromierskie 02.08.2015

Murawy Dobromierskie 02.08.2015

Murawy Dobromierskie 02.08.2015

Murawy Dobromierskie 02.08.2015

1. Status. Dawniej nierzadki w południowej i środkowej części Polski doznał istotnego regresu liczebności. W ostatnich 20 latach lokalnie odbudowuje populacje. Miejscami (na przykład w Borach Dolnośląskich) jest to związane z żerowaniem na czeremsze amerykańskiej Padus serotina. VU VU
2. Zagrożenia i ochrona. Objęty ochroną gatunkową. Gatunek lokalnie rozbudowujący populację, jednak liczba potencjalnych siedlisk się kurczy przez zarastanie siedlisk i zabudowę
3. Siedlisko. Przede wszystkim zarastające krzewami murawy na nasłonecznionych zboczach dolin i pagórków. Niekiedy w siedliskach bardziej przekształconych antropogenicznie na przydrożach i przytorzach, a nawet w porzuconych sadach. Populacje żerujące na czeremsze amerykańskiej Padus serotina spotykane są w w borach sosnowych i na ich skrajach
4. Wymiary. Długość ciała 35-45 mm. Rs 60-75(88) mm
5. Cykl rozwojowy. Połowa maja – końca sierpnia (dwa pokolenia). Gąsienice od końca maja do początków września. Zimuje poczwarka. Niektóre populacje jednopokoleniowe
6. Zasięg. Gatunek palearktyczny występujący od Europy Zachodniej do Chin, jednak unikający chłodniejszych rejonów Eurazji. W górach do wysokości 2400 (2700) m n.p.m.
7. Pokarm. Nektar. Gąsienice żerują na tarninach – głównie na krzewach rosnących w odosobnieniu, słabych i niskich. Osobniki z niektórych populacji chętnie wybierają też czeremchę amerykańską Padus serotina. W krajowych warunkach znacznie rzadziej można je znaleźć na innych krzewach i drzewach owocowych, np. na brzoskwiniach, gruszach, głogach, jarząbach, świdośliwach. Imagines pierwszego pokolenia chętnie żerują na kwiatach bzu lilaka Syringa vulgaris oraz mniszkach pospolitych Taraxacum officinale, natomiast drugie pokolenie preferuje osty Carduus, ostrożenie Cirsium oraz żmijowce zwyczajne Echium vulgare
8. Podobne. W Polsce nieco podobny dużo pospolitszy paź królowej Papilio machaon. W południowej Francji, na Półwyspie Iberyjski i północnej Afryce występuje bliźniaczo podobny żeglarz zachodni Iphiclides feisthamelii uznawany niekiedy za podgatunek witezia żeglarza. Na południu Europy i w Azji Mniejszej możliwa pomyłka również z Papilio alexanor
9. Uwagi. Duże straty wśród zimujących poczwarek powodują gryzonie i ryjówkowate
10. Uwagi 2. Żeglarka obserwowali – Marek Nowacki Andrzej Sawic Agata Bednarska Jacek Katos Adam Kula Jacek Strojny avidal
11. Uwagi 3. Wszystkie punkty opisu gatunku redagowane przez – Arek Gawroński
12. I.podalirius na Lepiforum

Gąsienicę odnalazłem w rezerwacie w Przedborskim Parku Krajobrazowym. Nie na roślinie żywicielskiej (tarnin wokół zatrzęsienie), lecz podczas ziemnej wędrówki. Czyżby poszukiwała miejsca na przepoczwarczenie?
Identyfikacja Aneta Itczak

Murawy Dobromierskie 13.08.2018

Murawy Dobromierskie 13.08.2018

Murawy Dobromierskie 13.08.2018

Jajeczka odszukał (po wielu próbach) mój serdeczny kolega Jacek Strojny. Gratulacje! Wreszcie się udało.

Murawy Dobromierskie 30.05.2019 Fot. Jacek Strojny

Murawy Dobromierskie 30.05.2019 Jajo Fot. Jacek Strojny

Murawy Dobromierskie 30.05.2019 Jajo Fot. Jacek Strojny

Rzeszów 30.07.2021 Fot. Andrzej Sawic

Zielona Góra 03.06.2021 Fot. Jacek Katos

Lubinicko 27.07.2023 Fot. Marek Nowacki

Sanok 03.05.2013 Fot. Agata Bednarska

Murawy Dobromierskie 02.08.2015

Wołtuszowa 19.07.2022 Fot. Adam Kula

Murawy Dobromierskie 02.08.2015

Murawy Dobromierskie 02.08.2015

Wołtuszowa 19.07.2022 Fot. Adam Kula

Murawy Dobromierskie 02.08.2015

Iwonicz Zdrój – Żabia 16.08.2020 Fot. Adam Kula

Murawy Dobromierskie 02.08.2015

Wołtuszowa 19.07.2022 Fot. Adam Kula

Wołtuszowa 19.07.2022 Fot. Adam Kula

Grecja – Skiathos 18.08.2019 Fot. Adam Kula

Łódź 04.08.2015

Arek Gawroński avidal