Cerambycidae – Kózkowate
Pokrywy ciemnobrązowe do czarno-brązowych z mniej lub bardziej wyraźnymi przepaskami o nieregularnym kształcie składających się z jasnych plamek. Na bokach przedplecza zębowate wyrostki. Scutellum całkowicie żółte, nierozdzielone czarną rowkowaną plamką. Czułki samca niemal dwukrotnie dłuższe od ciała, czułki samicy nieznacznie dłuższe od ciała; u obu płci jasno-szaro obrączkowane począwszy od 3 członu.
Zakopane 21.08.2019 Monochamus sartor sartor Fot. Marek R. Swadzba
Zakopane 19.08.2019 Monochamus sartor sartor Fot. Marek R. Swadzba
Puszcza Białowieska 18.07.2017 Podgatunek M.sartor urussovii Fot. Ryszard Orzechowski
Puszcza Białowieska 18.07.2017 Fot. Ryszard Orzechowski
- Status. Rzadki, znany głównie z terenów górskich i podgórskich; podgatunek urussovii zasiedla jedynie Puszczę Białowieską. Edit 2023: podgatunek urussovii odnaleziony w rezerwacie Kalejty przez Wiktora Górkę
- Siedlisko. Lasy iglaste, zwłaszcza z udziałem świerka
- Wymiary. Długość ciała 19-35 mm. Larwa dorasta do 55 mm
- Aktywność. Czerwiec – sierpień
- Lokalizacja. Słowacja, Polska – Puszcza Białowieska, Beskidy, Bieszczady, Tatry
- Pokarm. Młoda kora drzew iglastych, igliwie; imagines żerują w koronach drzew. Larwy żerują w drewnie świerków, rzadziej sosen, modrzewi i jodeł
- Podobne. U pozostałych 3 krajowych gatunków żerdzianek – Monochamus galloprovincialis, Monochamus sutor i Monochamus saltuarius – scutellum jest w mniejszym lub większym stopniu rozdzielone czarną, rowkowatą plamką. Bliźniaczo podobny Monochamus urussovii w Polsce nie występuje wg aktualnej literatury. Natomiast populacja białowieska została zakwalifikowana do podgatunku M.sartor urussovii, w odróżnieniu od populacji górskich zaliczanych do podgatunku M.sartor sartor
- Uwagi. Larwy bywają porażane przez Rhyssa persuasoria
- Uwagi. Autorzy obserwacji – Michał Jurek- Styczyński Marek W.Kozłowski Marek R.Swadzba Peter Senn Ryszard Orzechowski Maks Syratt; sfotografowanego osobnika oznaczył Jacek Kurzawa
- M.sartor w bazie BioMap
Bieszczady 17.08.2017 ♀ w locie Fot. Marek W.Kozłowski
Lubień 18.08.2019 Podgatunek Monochamus sartor sartor Fot. Maksymilian Syratt
Lubień 18.08.2019 Fot. Maksymilian Syratt
Lubień 18.08.2019 Fot. Maksymilian Syratt
Tatrzański Park Narodowy 24.07.2021 Fot. Michał Jurek – Styczyński
Tatrzański Park Narodowy 24.07.2021 Fot. Michał Jurek – Styczyński
Strzebowisko 19.07.2004 Fot. Peter Senn
Słowacja – Dolina Demianowska 19.07.2007 Fot. Peter Senn
Rodzaj Monochamus - Żerdzianka
Osobnik zauważony podczas pleneru rysunkowego w Czudcu, koło Rzeszowa.
Jak zawsze w takich przypadkach przydałoby sie zdjęcie dokumentacyjne.
Drobna uwaga – Lubień znajduje się w Beskidzie Wyspowym, nie w OPN.
Dziękuję za poprawkę. Pozdrawiam.
Jedna żerdzianka wlazła nam na samochód rok temu, w Magurskim PN. Miała zupełnie zniszczone skrzydła, i co chwila podnosiła pokrywy, mam nawet całkiem niezłe zdjęcia. Potem zeszła z maski samochodu i sobie poszła do puszczy. Początkowo myślałem, że to kozioróg bukowiec;)
Cześć, spotkałem ostatnio podgatunek urussovii w rezerwacie przyrody Jezioro Kalejty, koło Augustowa, także nie tylko występuje w Białowieży.
No i to jest dobra wiadomość. Zedytowałem opis. Dzięki za info.