Xylocopa valga – Zadrzechnia czarnoroga

Apidae – Pszczołowate
Ciało łącznie z nogami i czułkami czarne, masywne, lśniące, skąpo owłosione. Nieowłosiona powierzchnia przy nasadzie tylnej goleni silnie i gęsto punktowana – widocznych jest 5 lub 6 rzędów punktowań. Skrzydła relatywnie krótkie, brunatne z silnym granatowym połyskiem; w przednim skrzydle 3 komórki kubitalne Cu.

X valga

Łuków 06.06.2018 Fot. Przemek Laskowski

Krasnystaw 15.08.2023 ♀ Fot. Anna Kołodziejak

Krasnystaw 15.08.2023 ♀ Fot. Anna Kołodziejak

X.valga

Łuków 06.06.2018 Fot. Przemek Laskowski

Xylocopa.

Łuków 06.06.2018 Fot. Przemek Laskowski

Krasnystaw 15.08.2023 ♀ Fot. Anna Kołodziejak

  1. Liczebność. Zdecydowanie rzadka CR CR
  2. Biotop. Ciepłe i nasłonecznione skraje lasów, zaniedbane sady i ogrody, wąwozy, lasostepy, obrzeża wiejskich osiedli, doliny rzeczne;  także kwietne łąki i ugory, na których poszukuje pokarmu
  3. Wymiary. Długość ciała 22-28 mm
  4. Aktywność. Marzec – wrzesień; najczęściej obserwowana w maju i czerwcu. Zimują imagines (obie płci)
  5. Lokalizacja. Lubelskie, podlaskie. Notowana niemal wyłącznie z Polski południowo-wschodniej (podkarpackie, lubelskie), rzadziej z Podlasia
  6. Pokarm. Imagines żywią się nektarem. Dla larw samice magazynują zapasy pyłku i nektaru. Gniazdują w suchym drewnie (ściany drewnianych budynków, płoty, ambony itp.), usychających pniach drzew, a także w zakamarkach skalnych i w ścianach wąwozów. W poszukiwaniu pokarmu odlatują nawet do kilku kilometrów od gniazda
  7. Podobne. W Polsce występuje drugi, bardzo podobny i jeszcze rzadszy gatunek zadrzechni – Xylocopa violacea. Samce można odróżnić po ubarwieniu czułków – wyraźnie, żółto rozjaśnionych przy wierzchołkach (dwa ostatnie człony przed członem apikalnym). Cechą diagnostyczną pozwalającą odróżnić i samice i samce jest punktowanie tylnej goleni – u Xylocopa violacea jest ono mniej obfite; widoczne są co najwyżej dwa rzędy punktowań. Bardzo podobna jest również samica przeciętnie mniejszej zaprawiarki nakamiennej Megachile (Chalicodoma) parietina (dwie komórki kubitalne Cu  w przednim skrzydle); gatunek ten prawdopodobnie w Polsce już wyginął
  8. Uwagi. Znanym pasożytem gniazdowym jest Polochrum repandum z rodziny Sapygidae – w Polsce ten gatunek nie został odnaleziony
  9. Uwagi 2. Autorzy obserwacji – Anna Kołodziejak Małgorzata Goc Małgorzata Siuta Przemek Laskowski
  10. Uwagi 3. Identyfikacja osobnika z Łukowa Darecki
  11. Więcej o gatunku

Krasnystaw 15.08.2023 ♀ Fot. Anna Kołodziejak

Puszcza Białowieska 05.05.2021 Fot. Małgorzata Siuta i Małgorzata Goc

Puszcza Białowieska 05.05.2021 Fot. Małgorzata Siuta i Małgorzata Goc

Puszcza Białowieska 05.05.2021 Fot. Małgorzata Siuta i Małgorzata Goc


avidal

8 thoughts on “Xylocopa valga – Zadrzechnia czarnoroga

  1. Dzień Dobry, obserwowałam zadrzechnię czarnorogą (na 90% był to ten gatunek wg Stowarzyszenia Natura i Człowiek) w Puszczy Białowieskiej w maju 2021 w Puszczy Białowieskiej.

  2. Dzień dobry, jeżeli się przyda, mogę przesłać zdjęcia. (nie są świetnej jakości, ale może coś Państwo z nich wydedukujecie). (na jaki adres?)

  3. Linki chyba w komentarzach nie przechodzą, więc podrzucam namiar na publikację, gdzie opisano znalezienie X.valga (pojedynczego samca) w Puszczy Białowieskiej: Xylocopa valga Gerst. (Hymenoptera: Apidae) w Polsce, Huflejt i Gutowski, Leśne Prace Badawcze 2016

Leave a Reply