Apidae – Pszczołowate
Ciało łącznie z nogami czarne, masywne, lśniące, skąpo, ciemnoszaro owłosione. Nieowłosiona powierzchnia przy nasadzie tylnej goleni relatywnie skąpo i rzadko punktowana – widoczne są co najwyżej dwa rzędy punktowań. Czułki czarne – u samca dwa ostatnie człony przed członem apikalnym wyraźnie rozjaśnione – istotna cecha diagnostyczna gatunku. Skrzydła stosunkowo krótkie, brunatne z silnym granatowym połyskiem; w przednim skrzydle 3 komórki kubitalne Cu.
Starigrad – Paklenica, Chorwacja 17.07.2017 Fot. Paweł Niemiec
Saarbrücken 04.08.2018 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 10.05.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 21.05.2018 Fot. Danka Koślicka
- Status. Dawniej bardzo rzadka; po wielu latach nieobecności w 2005 roku pojawiła się ponownie i od tej pory w niemal każdym sezonie dochodzi do coraz to częstszych jej obserwacji. W Polsce na południu i wschodzie i w centrum kraju, ciągle na pojedynczych, izolowanych stanowiskach EX EX
- Siedlisko. Ciepłe i nasłonecznione skraje lasów, wąwozy, lasostepy, murawy kserotermiczne i psammofilne, zaniedbane sady i ogrody; bardzo chętnie winnice – także kwietne łąki i ugory, na których poszukuje pokarmu
- Wymiary. Długość ciała 20-28 mm
- Aktywność. Marzec/kwiecień – wrzesień/październik; najczęściej obserwowana w maju i czerwcu. Zimują imagines (obie płci)
- Lokalizacja. Chorwacja, Niemcy, Polska – mazowieckie
- Pokarm. Imagines żywią się nektarem. Dla larw samice magazynują zapasy pyłku i nektaru. Gniazduje w suchym drewnie – zwłaszcza w usychających pniach drzew, a także w zakamarkach skalnych i w ścianach wąwozów. W poszukiwaniu pokarmu odlatuje nawet do kilku kilometrów od gniazda
- Podobne. W Polsce występuje drugi, bardzo podobny gatunek zadrzechni – Xylocopa valga. Samce można odróżnić po ubarwieniu czułków – są całkowicie czarne, pozbawione rozjaśnień. Cechą diagnostyczną pozwalającą odróżnić i samice i samce jest punktowanie tylnej goleni – u Xylocopa valga jest ono bardziej obfite; widocznych jest 5 lub 6 rzędów punktowań. Bardzo podobna jest również samica przeciętnie mniejszej zaprawiarki nakamiennej Megachile (Chalicodoma) parietina (dwie komórki kubitalne Cu w przednim skrzydle); gatunek ten prawdopodobnie w Polsce już wyginął
- Uwagi. Znanym pasożytem gniazdowym jest Polochrum repandum z rodziny Sapygidae – w Polsce ten gatunek nie został odnaleziony
- Uwagi 2. Autorzy obserwacji – Jacek Kasprzyk Danka Koślicka Paweł Niemiec
- Więcej o gatunku
Na czerwono zaznaczyłem trzy komórki kubitalne w przednim skrzydle – cecha ta pozwala wykluczyć Megachile parietina
Warszawa 12.06.2023 Fot. Jacek Kasprzyk
Saarbrücken 06.04.2020 In copula Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 02.10.2016 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 10.05.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 21.05.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 15.03.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 10.05.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 08.08.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 02.10.2016 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 21.05.2018 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 20.06.2019 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 08.08.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 08.08.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 08.08.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 08.08.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 08.08.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 08.08.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 08.08.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 08.08.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 08.08.2020 Fot. Danka Koślicka
Saarbrücken 08.08.2020 Fot. Danka Koślicka
Łódź 27.10.2018
A jakże, na Węgrzech występowanie dość liczne. I to Xylocopa violacea a nie X. valga. Jestem pewien. Anegdota. Kilkanaście lat temu na Węgrzech obserwowałem kilka gatunków kruszczyc. I nagle! Jakaś fioletowa kruszczyca! Heh!
Takie epizody zapadają w pamięć na długo. Tez pamiętam ze szczegółami wiele ze swoich ciekawszych obserwacji.
Pozdrawiam
Witam – mam kilka filmików o zadrzechni fioletowej – od dwóch lat ma swoje stanowisko na mojej posesji – proszę o kontakt tadek188@interia.eu – pozdrawiam
Ok, zaraz wyślę wiadomość.
Na pewno poprawny adres? Bo wiadomość wraca…
Miałem okazję zobaczyć tę pszczółkę w roku ubiegłym (2022) jak i w tym. Kręciła się w pasiece przy opuszczonym ulu. Robi wrażenie.
Większość obserwatorów tak twierdzi, więc wierzę tym bardziej. Ja jej na żywo nie oglądałem
Jest przepiękna i ogromna, cudowna do podziwiania, a na filmach slo-mo świetnie można uchwycić jej taniec przy kwiatach. U mnie w ogrodzie na działce ROD (Wrocław) upodobała sobie szczególnie szałwie muszkatołowe. Przy obserwacji jej przez kilkanaście dni wiem też, że zbudowała sobie gniazdo i złożyła jaja. Już nie mogę się doczekać wiosny, będą kolejne szałwie 🙂
Także tęsknię za wiosną, każdego roku. Cóż, pozostaje mi tylko życzyć kolejnych niezapomnianych obserwacji. Pozdrawiam serdecznie