Apidae – Pszczołowate
Ciało łącznie z nogami czarne, masywne, lśniące, skąpo, ciemnoszaro owłosione. Nieowłosiona powierzchnia przy nasadzie tylnej goleni relatywnie skąpo i rzadko punktowana – widoczne są co najwyżej dwa rzędy punktowań. Czułki czarne – u samca dwa ostatnie człony przed członem apikalnym wyraźnie rozjaśnione – istotna cecha diagnostyczna gatunku. Skrzydła stosunkowo krótkie, brunatne z silnym granatowym połyskiem; w przednim skrzydle 3 komórki kubitalne Cu.
- Status. Dawniej bardzo rzadka; po wielu latach nieobecności w 2005 roku pojawiła się ponownie i od tej pory w niemal każdym sezonie dochodzi do coraz to częstszych jej obserwacji. W Polsce na południu i wschodzie i w centrum kraju, ciągle na pojedynczych, izolowanych stanowiskach EX EX
- Siedlisko. Ciepłe i nasłonecznione skraje lasów, wąwozy, lasostepy, murawy kserotermiczne i psammofilne, zaniedbane sady i ogrody; bardzo chętnie winnice – także kwietne łąki i ugory, na których poszukuje pokarmu
- Wymiary. Długość ciała 20-28 mm
- Aktywność. Marzec/kwiecień – wrzesień/październik; najczęściej obserwowana w maju i czerwcu. Zimują imagines (obie płci)
- Lokalizacja. Chorwacja, Niemcy, Polska – mazowieckie
- Pokarm. Imagines żywią się nektarem. Dla larw samice magazynują zapasy pyłku i nektaru. Gniazduje w suchym drewnie – zwłaszcza w usychających pniach drzew, a także w zakamarkach skalnych i w ścianach wąwozów. W poszukiwaniu pokarmu odlatuje nawet do kilku kilometrów od gniazda
- Podobne. W Polsce występuje drugi, bardzo podobny gatunek zadrzechni – Xylocopa valga. Samce można odróżnić po ubarwieniu czułków – są całkowicie czarne, pozbawione rozjaśnień. Cechą diagnostyczną pozwalającą odróżnić i samice i samce jest punktowanie tylnej goleni – u Xylocopa valga jest ono bardziej obfite; widocznych jest 5 lub 6 rzędów punktowań. Bardzo podobna jest również samica przeciętnie mniejszej zaprawiarki nakamiennej Megachile (Chalicodoma) parietina (dwie komórki kubitalne Cu w przednim skrzydle); gatunek ten prawdopodobnie w Polsce już wyginął
- Uwagi. Znanym pasożytem gniazdowym jest Polochrum repandum z rodziny Sapygidae – w Polsce ten gatunek nie został odnaleziony
- Uwagi 2. Autorzy obserwacji – Jacek Kasprzyk Danka Koślicka Paweł Niemiec
- Więcej o gatunku

Na czerwono zaznaczyłem trzy komórki kubitalne w przednim skrzydle – cecha ta pozwala wykluczyć Megachile parietina
A jakże, na Węgrzech występowanie dość liczne. I to Xylocopa violacea a nie X. valga. Jestem pewien. Anegdota. Kilkanaście lat temu na Węgrzech obserwowałem kilka gatunków kruszczyc. I nagle! Jakaś fioletowa kruszczyca! Heh!
Takie epizody zapadają w pamięć na długo. Tez pamiętam ze szczegółami wiele ze swoich ciekawszych obserwacji.
Pozdrawiam
Witam – mam kilka filmików o zadrzechni fioletowej – od dwóch lat ma swoje stanowisko na mojej posesji – proszę o kontakt tadek188@interia.eu – pozdrawiam
Ok, zaraz wyślę wiadomość.
Na pewno poprawny adres? Bo wiadomość wraca…
Miałem okazję zobaczyć tę pszczółkę w roku ubiegłym (2022) jak i w tym. Kręciła się w pasiece przy opuszczonym ulu. Robi wrażenie.
Większość obserwatorów tak twierdzi, więc wierzę tym bardziej. Ja jej na żywo nie oglądałem