Colletidae – Lepiarkowate
Ciało czarne, skąpo owłosione – niemal nagie. Nadustek samicy czarny, a żółte bądź białe plamy twarzowe obok niego relatywnie małe i zmienne w kształcie (zwykle są to trójkąty lub wąskie paski); u niektórych osobników plamy całkowicie zanikają. U samca nadustek żółty bądź biały, a plamy twarzowe duże. U samca pierwszy człon stóp na wszystkich parach nóg niemal zawsze żółty. Skrzydła przezroczyste; w przednim skrzydle dwie komórki kubitalne Cu.
- Status Pospolita i liczna. Występuje w całym kraju
- Siedlisko. Skraje lasów, polany, łąki, zarośla; preferuje tereny wilgotne. Gniazduje w łodygach jeżyn a rzadziej innych roślin oraz w opuszczonych chodnikach chrząszczy ksylofagicznych
- Wymiary. Długość ciała 5.5-8 mm
- Aktywność. Maj – wrzesień; zwykle dwa pokolenia w sezonie
- Lokalizacja. Wielkopolskie, mazowieckie
- Pokarm. Nektar; odwiedza kwiaty wielu roślin, lecz szczególnie chętnie pięciorników. Larwy żywią się pyłkiem i nektarem. Samice transportują pyłek na szczotkach tylnych goleni oraz w wolach przełyku wraz z nektarem
- Podobne. Inne samotki różniące się m.in. kształtem plam twarzowych i punktowaniem ciała. Najbardziej podobna jest samotka jeżynówka Hylaeus gibbus. Również bardzo podobna samotka Hylaeus incongruus Polsce nie występuje. Identyfikacja w terenie bardzo trudna
- Uwagi. Znanym pasożytem gniazdowym jest Gasteruption jaculator
- Uwagi 2. Autorzy obserwacji i identyfikacji – Andrzej Hańca Marek W.Kozłowski
- Więcej o gatunku

Poznań – Na zdjęciu zaznaczono strzałkami dwie komórki kubitalne Cu. W rodzaju Colletes występują trzy takie komórki Fot. Andrzej Hańca