Crabronidae – Grzebaczowate
Jeden z największych krajowych grzebaczy. Oczy zielone, duże. Zmodyfikowana warga górna przypominająca długi wąski dziób jest wyraźnie dłuższa, niż szersza. Według jednej z hipotez pełni ona funkcję podpory, siódmej nogi. Przylatując do norki samica trzyma zdobycz środkowymi nogami. Otwór wejściowy odkopuje przednimi. Stoi zatem praktycznie tylko na nogach tylnych. Aby zapewnić sobie większą stabilność, podpiera przód ciała owym dziobem. Nogi żółte. Przednia ścianka komórki analnej w tylnym skrzydle krótsza od ścianki tylnej.
Wygląda groźnie, lata głośno, a przy gnieździe zachowuje się gwałtownie. Ma jednak słabe żądło i dla obserwatora nie stanowi zagrożenia.
Należy do troskliwych rodziców. Zajmuje się tylko jednym gniazdem na raz, a w sezonie dochowuje się maksymalnie sześciorga potomstwa.

Łódź – Rogowska 26.06.2016 ♀ z złowioną gnojką Eristalis sp.

Łódzki Ogród Botaniczny Na mikołajku polnym 07.07.2018

Łódź 19.06.2021 ♀ Fot. Barnaba

Łódź – Rogowska 26.06.2016 ♀

1. Status. Nie jest rzadka, w odpowiednim biotopie bywa liczna. Występuje w całym kraju VU
2. Siedlisko. Piaszczyste tereny otwarte skąpo porośnięte roślinnością oraz kwietne łąki, polany, brzegi rzek itp. na których poszukuje pokarmu
3. Wymiary. Długość ciała 15-24 mm
4. Aktywność. Czerwiec – sierpień
5. Lokalizacja. Łódzkie, mazowieckie, lubelskie
6. Pokarm. Pyłek, nektar. Czasem naciska żuwaczkami złowioną muchówkę doprowadzając do pęknięcia pancerza chitynowego, dzięki czemu może zlizywać wypływające płyny ustrojowe. Dla larw łowi duże muchówki – Syrphidae, Tabanidae, Therevidae… Jednej tylko larwie dostarcza do 50 much
7. Podobne. Bembix tarsata jest znacznie rzadsza i ma odmienny układ i wygląd przepasek odwłokowych. Krytycznie rzadki ponowczyk szarańczakowiec Stizus perrisi jest łudząco podobny do osobników z szeroko przerwanymi przepaskami odwłokowymi – można go odróżnić po krótszej wardze górnej (nie tak długa jak szeroka), czerwonych nogach i kształcie komórki analnej w tylnym skrzydle (przednia ścianka komórki dłuższa od tylnej)
8. Uwagi. Pasożytem gniazdowym jest nasza największa złotolitka, niezwykła Parnopes grandior, której spotkanie pozostaje jednym z moich nieosiągniętych celów. A także Senotainia conica i Phrosinella nasuta z podrodziny Miltogramminae
9. Uwagi 2. Autorzy obserwacji – Adrian Truchta Barnaba Przemek Laskowski Teresa Stolarczyk avidal
10. Uwagi 3. Autor portretu – Łukasz Budnik

Krótkie filmiki przedstawiające samice wracające do norki z upolowana muchówką; są bardzo efektywne w łowieniu zdobyczy i w ich wnoszeniu do gniazda

Portret samicy Fot. Łukasz Budnik

Łódzki Ogród Botaniczny – lipiec 2023 Fot. Adrian Truchta

Łuków 17.07.2022 ♀ ze złowioną muchówką Fot. Przemek Laskowski

Łódź – Rogowska 26.06.2016 ♀

Łódź 19.06.2021 ♀ Fot. Barnaba

Łódź – Majerowskie Pole 29.07.2016 Osobnik o szeroko rozdzielonych przepaskach odwłokowych wyglądający zupełnie jak Stizus perrisi

Łódź – Łagiewniki 08.06.2013 ♀

Łódź – Łagiewniki 08.06.2013 ♀

Łódź – Łagiewniki 09.06.2013

Konstancin-Jeziorna 07.07.2007 Fot. Teresa Stolarczyk

Łódź – Łagiewniki 08.06.2013 ♀

Łódź – Majerowskie Pole 18.06.2014

Łódź – Majerowskie Pole 18.06.2014

Łuków 17.07.2022 ♀ ze złowioną muchówką Fot. Przemek Laskowski

Łódź – Majerowskie Pole 18.06.2014

Łuków 05.06.2018 Fot. Przemek Laskowski

Ponikła koło Inowłodza 06.06.2013

Ponikła koło Inowłodza 06.06.2013 Na macierzance

Ponikła koło Inowłodza 06.06.2013

Ponikła koło Inowłodza 06.06.2013

Łódź – Rogowska 26.06.2016 ♀

Łuków 06.06.2018 Fot. Przemek Laskowski

Łódź 19.06.2021 ♀ Fot. Barnaba

Łódź 19.06.2021 ♀ Fot. Barnaba

W upalne czerwcowe popołudnie natknąłem się na leżącą na grzbiecie, „opalającą się”samicę. Po odwróceniu wardzanka zaczęła gwałtownie dygotać i uspokoiła się dopiero po przeniesieniu do cienia. Czyżby efekt przegrzania organizmu?

Łódź – BRUS 14.06.2019 ♀

Łódź – BRUS 14.06.2019 ♀

Łódź – BRUS 14.06.2019 ♀

Łódź – Majerowskie Pole 19.07.2020 ♀ ze złowionym Eupeodes corollae

Łódź 26.08.2013

avidal