Żądłówki eusocjalne. Tworzą wieloletnie społeczeństwa, na czele których stoi jedna, lub kilka królowych (oligoginia). Wszystkie prace wykonują niezdolne do rozrodu bezskrzydłe robotnice minor – piastunki i zbieraczki, a mrowiska strzegą uzbrojone w potężne żuwaczki robotnice major – żołnierze (nie u wszystkich gatunków) – wszystkie te kasty to samice. Zawsze uskrzydlone samce pojawiają się w mrowisku efemerycznie; po rójce giną bez wyjątku. Niektóre gatunki wyspecjalizowały się w pasożytnictwie na społecznych krewniakach. Podczas łupieżczych napadów porywają poczwarki zdobywając tym samym zastępy przyszłych niewolnic. Królowe innych gatunków przedostają się do obcego mrowiska i zabijają królową, po czym zajmują jej miejsce. Robotnice z takiego mrowiska wychowują wtedy potomstwo inwazyjnego gatunku.
Przepiękne fotografie mrówek z różnych stron świata można oglądać w galerii Kamila Stajniaka.
W Polsce występuje co najmniej 105 gatunków mrówek, w większości bardzo trudnych do oznaczenia; liczba ta zapewne będzie się jeszcze zwiększać. Zostały one podzielone na 4 podrodziny:
- Ponerinae Złośnicowate
- Myrmicinae Wścieklice
- Dolichoderinae Nadrzewnice
- Formicinae Mrówki
Camponotus fallax – Gmachówka pniowa
Camponotus herculeanus – Gmachówka cieśla
Camponotus vagus – Gmachówka belkowa
Colobopsis truncata – Gmachówka ruchliwa
Dolichoderus quadripunctatus – Nadrzewnica czteroplamka
Formica cinerea – Pierwomrówka żwirowa
Formica pratensis – Mrówka łąkowa
Formica pressilabris – Ozdobnica mniejsza
Formica rufa – Mrówka rudnica i gatunki bliźniacze
Formica truncorum – Mrówka pniakowa
Harpagoxenus sublaevis – Tyranica
Lasius brunneus – Hurtnica wstydliwa
Lasius emarginatus – Hurtnica skalna
Lasius fuliginosus – Kartonówka zwyczajna
Lasius flavus – Hurtnica podziemna
Manica rubida – Wścieklica dorodna
Myrmica rubra – Wścieklica zwyczajna
Myrmica spp. – Wścieklice
Solenopsis fugax – Mrówka złodziejka
Temnothorax spp. – Wysmuklice
Zobacz też:
Crematogaster scutellaris – Ostrorzytka czerwonogłowa
Messor wasmanni
O mrówkach to tu raczej zbyt skromnie jak na mój gust. Mogę liczyć w niedalekiej przyszłości o więcej gatunków? Wiem, że mrówki są raczej trudne do rozpoznawani, ale są w Polsce też takie gatunki, które można bez problemu rozpoznać gołym okiem: Camponotus vagus, C. fallax, Polyergus rufescens, Lasius fuliginosus, L. brunneus, L. emarginatus, Dolichoderus quadripunctatus, Manica rubida czy Solenopsis fugax.