Vespidae – Osowate
Ciało smukłe, silnie wydłużone. Tułów prawie kulisty, pękaty, lecz pierwszy pierścień stylikowaty. Ubarwienie kontrastowe, czarnożółte. Czułki samicy 12-członowe, samca 13-członowe, podwinięte na końcu. Nadustek u samicy czarny, u samca zwykle cały żółty. Gniazda konstruowane są z gliniastej lub piaszczystej ziemi.
- Liczebność. Niektóre gatunki (np. Eumenes pedunculatus) pospolite, inne bardzo rzadkie (np. Eumenes sareptanus) – ale zawsze nieliczne
- Biotop. Suche, nasłonecznione tereny takie jak piaskownie, przydroża, murawy kserotermiczne, nieużytki
- Wymiary. Długość ciała 10-17 mm
- Aktywność. Maj – wrzesień
- Lokalizacja. Łódzkie, mazowieckie. Występują w całym kraju
- Pokarm. Nektar, soki roślinne. Larwy entomofagiczne, pożerają gąsienice motyli, zwykle z rodziny Geometridae, rzadziej larwy ryjkowców Curculionidae
- Podobne. Poszczególne gatunki (w Polsce 7) bardzo do siebie podobne, identyfikacja możliwa po analizie długości owłosienia na głowie, bokach tułowia oraz sternitach i tergitach
- Uwagi. Autorzy obserwacji – Paweł Głowacki Aleksander Dorda Włodek Wypych avidal
Gatunki występujące w Polsce
- Eumenes coarctataus – kopułka przewąstka
- Eumenes coronatus – kopułka wysmukła
- Euemnes papillarius – kopułka srebrnowłoska
- Eumenes pedunculatus – kopułka wrzosówka
- Eumenes pomiformis – kopułka garncarka
- Eumenes sareptanus – kopułka południowa
- Eumenes subpomiformis – kopułka krasnoudka
Aleksander Dorda odnalazł charakterystyczne gniazda kopułek. Zidentyfikował je Darecki.