Papilionidae – Paziowate
Skrzydła białe z czarnymi żyłkami. Na przednim skrzydle dwie czarne plamy. Gąsienica czarna z 2 rzędami żółtych plamek na bokach ciała.
Uherce Mineralne 01.06.2019 Fot. Andrzej Kucharski
Bereżki 27.05.2014
Bereżki 27.05.2014
- Status. W Polsce rzadki i zagrożony występuje obecnie w dwóch regionach kraju – na północnym-wschodzie, gdzie tworzy miejscami liczne populacje (np. w Biebrzańskim PN) oraz na południowym-wschodzie do Bieszczad i Beskidu Niskiego po Kotlinę Sandomierską. Dodatkowo izolowana i odrębna taksonomicznie populacja w Górach Kamiennych w Sudetach VU VU
- Zagrożenia i ochrona. Objęty ochroną gatunkową. Zagrożony ze względu na rzadkość występowania w izolowanych i często nielicznych populacjach. Głównym zagrożeniem jest sukcesja obejmująca zarówno zarastanie (zalesianie) łąk jak i zwieranie się drzewostanu. Wymaga ochrony czynnej oraz programów reintrodukcji na odpowiednie siedliska
- Siedlisko. Zarówno w górach jak i na nizinach imagines można go spotkać na wilgotnych śródleśnych łąkach i polanach w żyznych lasach liściastych o charakterze grądu, łęgu lub buczyny. Niekiedy można go spotkać również w świetlistych lasach na mineralnych wyniesieniach pośród rozległych torfowisk (tzw. grądzikach). W górach czasami również w siedliskach bardziej suchych, a w Alpach i południowej Europie również na wylesionych przez człowieka siedliskach, jeśli utrzymuje się na nich kokorycz
- Wymiary. Długość ciała 27-32 mm. Rs 50-62 mm
- Cykl rozwojowy. Połowa maja – początek lipca (jedno pokolenie). Zimuje gąsieniczka w osłonce jajowej. Gąsienice od połowy marca do początku maja
- Zasięg. Gatunek o rozmieszczeniu europejsko-ałtajsko-turańskim występujący od Europy Zachodniej po Środkową Syberię. W obrębie areału szerokie dysjunkcje wywołane przynajmniej częściowo wymieraniem gatunku. Występuje od nizin do 2300 m n.p.m., jednak preferuje wysokości 1000-1700 m n.p.m
- Pokarm. Nektar. Gąsienice żerują wczesną wiosną na kokoryczach Corydalis, w Polsce głównie na kokoryczy pełnej Corydalis solida. Rozwój jest bardzo szybki i wkrótce przepoczwarczają się, jako jedyne motyle dzienne, w twardym kokonie. Dorosłe żerują na koniczynie łąkowej Trifolium pratense, firletce poszarpanej Lychnis flos-cuculi, jaskrach Ranunculus, poziomkach Fragaria, ostrożeniach Cirsium, różnych gatunkach z rodziny jasnotowatych Lamiaceae oraz wielu innych roślinach
- Podobne. Niedoświadczony obserwator może pomylić ten gatunek z bielinkami, szczególnie z niestrzępem głogowcem Aporia crataegi od którego różnią go ciemne plamki na przednich skrzydłach
- Uwagi. Ze względu na krótki okres wegetacji rośliny żywicielskiej, rozwój gąsienicy następuje bardzo szybko (tylko trzy linienia). Jaja są składane przez samicę na suche rośliny już po zakończeniu wegetacji kokoryczy
- Uwagi 2. Autorzy obserwacji – Andrzej Kucharski Marek W.Kozłowski avidal
- Uwagi 3. Wszystkie punkty opisu gatunku redagowane przez – Arek Gawroński
Biebrzański Park Narodowy 27.05.2016
Marek W.Kozłowski. Fragment programu „Sceny życia stawonogów”. Prod. Quadridens MWK dla TVP 2003