Apidae – Pszczołowate
Na wierzchniej stronie tułowia rude, gęste włosy, na bokach i spodzie tułowia białe. Tułów samców całkowicie rudy z pojedynczymi czarnymi włoskami na tergitach 2-4. U samic rude są tergity 1 (zwykle), oraz 4-6; tergity 2 i 3 niemal całe czarne. Na bokach tergitów jasne włoski u obu płci. Ryjek mniej więcej tak długi, jak całe ciało. Gniazduje pod i nad ziemią, wykorzystując często opuszczone norki gryzoni, szczeliny pod leżącymi kawałkami drewna, czy szpary korzeniach drzew. W apogeum pojawu, w pełni lata, jedno gniazdo może zajmować do 150 osobników. Wszystkie za wyjątkiem młodej królowej giną przed nadejściem zimy.
- Liczebność. Pospolity
- Biotop. Skraje lasów, łąki, polany, zręby, ogrody. Bardzo lubi zakładać gniazda w przydrożnych, leśnych rowach
- Wymiary. Królowa 13-18 mm. Robotnice 9-15 mm. Samce 11-17 mm
- Aktywność. Marzec- październik
- Lokalizacja. Łódzkie, Ponidzie, Bieszczady, Górny Śląsk, lubelskie. Występuje w całym kraju
- Pokarm. Nektar; larwy żywią się mieszaniną pyłku i nektaru
- Podobne. Łatwy do rozpoznania
- Uwagi. Pasożytami gniazdowym są Bombus barbutellus, Bombus rupestris i Bombus campestris
- Uwagi 2. Gatunek chroniony
- Uwagi 3. Autorzy obserwacji – Justyna Kierat Michał Gałan Andrzej Kucharski avidal

Górny Śląsk 04.05.2019 Osobnik z charakterystycznym dla gatunku czarnym deseniem w kształcie litery „T” na grzbiecie Fot. Justyna Kierat
WZORY BARWNE (wg Trzmielowate Polski – T.Pawlikowski, K.Pawlikowski). Zgodę na wykorzystanie wzorów otrzymałem od profesora Tadeusza Pawlikowskiego
Jest błąd w wymiarach królowej.Oczywiście to detal każdy się domyśla że chodzi o milimetry.
Zabrakło jednego „m”. Dzięki