Apidae – Pszczołowate
Ubarwienie owłosienia ciała zmienne, jak nazwa wskazuje – zwykle czarnobrązowoczerwone lub złotawożółte; u samicy złotawy wierzch tułowia często z plamą z czarnych włosków. Na odwłoku często czerwone włoski. Czarne włoski na odwłoku mogą być skupione zaróno w części nasadowej, jak i wierzchołkowej odwłoka. Twarz samicy żółto owłosiona z domieszką czarnych włosków, a koszyczki na nogach z żółtymi włoskami.
- Liczebność. Ogólnie rzadki, jednak lokalnie bywa bardzo liczny (np. na Ponidziu i w Wielkopolsce). Czerwona Lista kat. LC. Objęty prawną ochroną gatunkową, coraz rzadszy ze względu na rozwój rolnictwa i stosowanie pestycydów
- Biotop. Murawy, łąki, polany i inne tereny otwarte z ziołoroślami. Gniazduje napowierzchniowo, rzadziej pod ziemią. Gniazdo maskuje trawą i mchem. W jednym gnieździe przeciętnie 50-120 osobników
- Wymiary. Królowe 15-18 mm. Robotnice 9-15 mm. Samce 12-14 mm
- Aktywność. Maj – sierpień/wrzesień
- Lokalizacja. Małopolskie, zachodniopomorskie, świętokrzyskie (Ponidzie)
- Pokarm. Nektar. Dla larw robotnice gromadzą zapasy pyłku i nektaru – preferują kwiaty z rodzin jasnotowatych, trędownikowatych i bobowatych
- Podobne. Liczne inne trzmiele, w tym Bombus veteranus (brak czerwonych włosków na odwłoku) Bombus sylvarum i Bombus subterraneus. Forma barwna z przewagą złotych włosków podobna do Bombus muscorum. Identyfikacja może przysporzyć kłopotów, zwłaszcza podczas obserwacji terenowych
- Uwagi. Znanymi kleptopasożytami gniazdowymi są Bombus barbutellus i Bombus campestris
- Uwagi 2. Autorzy obserwacji – Magdalena Jędro Justyna Kierat avidal
WZORY BARWNE (wg Trzmielowate Polski – T. Pawlikowski, K. Pawlikowski). Zgodę na wykorzystanie wzorów otrzymałem od profesora Tadeusza Pawlikowskiego