Bombus lucorum – Trzmiel gajowy i Bombus terrestris – Trzmiel ziemny

Apidae – Pszczołowate
Tułów pokryty czarnym futerkiem z węższym lub szerszym żółtym pasem w przedniej części. Odwłok również czarny; na 2 tergicie pas z żółtych włosków w różnych odcieniach. Koniec odwłoka biały lub szarobiały. U samców Bombus lucorum żółty bywa również 1 tergit odwłoka. Bombus lucorum tworzy społeczności liczące do 500, a Bombus terrestris do 600 osobników, a okazjonalnie nawet do 1000 osobników (oba gatunki chętnie w norach gryzoni) – i jest tym samym założycielem najliczniejszych kolonii wśród wszystkich krajowych gatunków trzmieli.

Kraków 28.08.2020 Bombus lucorum Fot. Justyna K.

Struga Dobieszkowska 08.07.2011

Struga Dobieszkowska 08.07.2011 Bombus lucorum

Widzew 13.05.2013 Królowa

Łódź – Widzew 13.05.2013 Królowa Bombus terrestris

Muchów 31.07.2022 Fot. Kamil Górawski

  1. Status. Pospolite i liczne. Występują w całym kraju
  2. Siedlisko. Tereny otwarte wszelkich typów i widne lasy oraz parki. Bombus lucorum nieco chętniej zasiedla tereny lesiste
  3. Wymiary. Bombus lucorum: Królowa 18-23 mm Robotnice 11-17 mm Samiec 14-16 mm. Bombus terrestris: Królowa 20-26 mm Samice 11-17 mm Samce 14-16 mm
  4. Aktywność. Od połowy marca do października
  5. Lokalizacja. Łódzkie, świętokrzyskie, mazowieckie, pomorskie, małopolskie, dolnośląskie, podkarpackie
  6. Pokarm. Nektar. Dla larw robotnice gromadzą zapasy pyłku i nektaru
  7. Podobne. Te dwa gatunki bardzo trudne do rozróżnienia. Teoretycznie Bombus lucorum ma nieco szerszą, sięgającą niżej poza nasady skrzydeł przepaskę tułowiową i nieco jaśniejszą, bardziej wpadającą w kolor cytrynowy przepaskę odwłokową – ale w celu przeprowadzenia prawidłowej oceny wymagane jest doświadczenie i opatrzenie. Podobne są także rzadkie Bombus cryptarum i Bombus magnus
  8. Uwagi. Głównym pasożytem gniazdowym Bombus lucorum jest Bombus bohemicus, a Bombus terrestris jest prześladowany przez Bombus vestalis; oba gatunki są nawiedzane przez Volucella pellucens
  9. Uwagi 2. Oznaczenie trzmiela nakłutego przez dzierzbę Jacek Wendzonka
  10. Uwagi 3. Autorzy obserwacji –  Kamil Górawski  Marek W.Kozłowski Dzikie Pszczoły Justyna Kierat avidal

Warszawa – Ursynów 19.07.2021 Bombus terrestris in copula Fot. Marek W. Kozłowski

Warszawa – Ursynów 05.07.2015 Bombus terrestris  Fot. Marek W. Kozłowski

Widzew 01.06.2010 Bombus lucorum nabity na gałązkę prawdopodobnie przez dzierzbę; żył jeszcze, gdy robiłem zdjęcie

Łódź – Widzew 01.06.2010 Bombus lucorum nabity na gałązkę prawdopodobnie przez dzierzbę; żył jeszcze, gdy robiłem zdjęcie

Zagacie 20.05.2016 Nabity na kolec przez dzierzbę

Zagacie 20.05.2016 Inny osobnik nabity na kolec przez dzierzbę

Bombus nest

Łódzki Ogród Botaniczny 16.04.2016 Widoczne wejście do gniazda

Muchów 31.07.2023 Bombus lucorum Fot. Kamil Górawski


WZORY BARWNE (wg Trzmielowate Polski  – T.Pawlikowski, K.Pawlikowski). Zgodę na wykorzystanie wzorów otrzymałem od profesora Tadeusza Pawlikowskiego


Bogatynia 20.04.2021 Fot. Kamil Górawski

Bogatynia 07.08.2020 Fot. Kamil Górawski


Bombus sp.

Łódź – BRUS 05.06.2019

Bombus

Łódź – BRUS 05.06.2019

Struga Dobieszkowska 08.07.2011

Struga Dobieszkowska 08.07.2011

Młynek 08.07.2016

Łódź – Młynek 08.07.2016

B.soroeensis

Sine Wiry 26.06.2015 B.lucorum

Sine Wiry 26.06.2015 B.lucorum

Sine Wiry 26.06.2015 B.lucorum

Sine Wiry 26.06.2015 B.lucorum


Dzięki uprzejmości kanału Dzikie Pszczoły opis gatunku wzbogacił się o kolejne fotografie:

B.lucorum

Rudniki 06.08.2019 Fot. Dzikie Pszczoły

B.lucorum

Rudniki 06.08.2019 Fot. Dzikie Pszczoły

B.lucorum

Rudniki 06.08.2019 Fot. Dzikie Pszczoły

B.lucorum

Rudniki 06.08.2019 Fot. Dzikie Pszczoły

B.lucorum

Rudniki 06.08.2019 Fot. Dzikie Pszczoły


Łódź 28.04.2014

avidal

5 thoughts on “Bombus lucorum – Trzmiel gajowy i Bombus terrestris – Trzmiel ziemny

  1. Witam. Jaki to trzmiel w biało czarne paski?
    Chcialabym tez wiedzieć czy jest gatunkiem pospolitym czy tez rzadkim?
    🙂

  2. Czy któryś z trzmieli żyjących pod ziemią wydaje dźwięk? U mnie przy samej ścianie budynku ma gniazdo owad który wyglądem odpowiada trzmielowi wydaje ciekawy głośny dźwięk.

  3. Pingback: Czego boi się Bombus? O naturalnych wrogach trzmieli. – pani entomolog

Leave a Reply to avidalCancel reply