Symmorphus murarius – Bolica stonkówka

Vespidae – Osowate
Znana też pod nazwą kopulnik stonkowiec. Czarna osa o smukłym ciele. Nadustek samicy żółty w górnej połowie, czarny w dolnej, nadustek samca całkowicie żółty. Ciemię z dwoma dużymi i wyraźnymi jamkami. Barki i tegule żółte. Tarczka (scutellum) zwykle z podwójną żółtą plamą; u samca plamy na tarczce bywają mniejsze, lub nie ma ich wcale. Zatarczka czarna. Pierwszy tergit z żółtą przepaską przy tylnej krawędzi, ze słabo rozwiniętą i trudno dostrzegalną listwą poprzeczną. Kolana, golenie i stopy żółte.

Ochla 23.06.2013 Fot. Ryszard Orzechowski

Ochla 23.06.2013 Fot. Ryszard Orzechowski

Ochla 23.06.2013 Fot. Ryszard Orzechowski

Ochla 23.06.2013 Fot. Ryszard Orzechowski

  1. Liczebność. Niezbyt pospolita, choć lokalnie liczna. Samce znacznie rzadziej obserwowane VU
  2. Biotop. Nasłonecznione tereny otwarte, oraz sady i ogrody
  3. Wymiary. Samica 11-17 mm. Samiec 8-12 mm
  4. Aktywność. Druga połowa maja – sierpień
  5. Lokalizacja. Lubuskie, łódzkie. Występuje w całym kraju. W okolicach Łodzi rzadka
  6. Pokarm. Nektar, spadź, soki roślinne. Larwy żerują na sparaliżowanych larwach stonek Chrysomelidae; samice chętnie łowią larwy Chrysomela populi. Larwy, z których wylęgną się samice otrzymują od 5 do 8 larw stonek, „samcze” larwy  tylko od 3 do 5
  7. Podobne. Inne, przeciętnie mniejsze gatunki z rodzaju – istotna jest min. barwa nadustka samicy – i tak u samic Symmorphus crassicornis jest on niemal całkowicie żółty, a u samic Symmorphus debilitatus i Symmorphus bifasciatus całkowicie czarny. Bolice z rodzaju Odynerus mają żółtą nie tarczkę, lecz zatarczkę. Bardzo podobne, lecz na ogół masywniejsze gatunki z rodzaju Ancistrocerus różnią się min. brakiem jamek na ciemieniu i wyraźną listewką poprzeczną na pierwszym tergicie
  8. Uwagi. Gniazduje w martwym drewnie, wewnątrz pustych łodyg rozmaitych roślin, w opuszczonych chodnikach chrząszczy ksylofagicznych i w opuszczonych gniazdach innych żądłówek, oraz w hotelach i domkach dla owadów. Jako jedyny gatunek z rodzaju otwór do gniazda maskuje drobnymi fragmentami drewna, dzięki czemu nietrudno je zidentyfikować. Edit: na podstawie obserwacji Meadowlark i Magdaleny Williams okazuje się, że – przy czym przy nakładaniu zewnętrznej warstwa maskującej samice wykazują się zadziwiającą kreatywnością – często korzysta z materiału roślinnego, lub gliny, a także regularnie wykorzystują barwne kawałki rozmaitych tworzyw sztucznych (więcej szczegółów na Dzicy zapylaczae.pl)
  9. Uwagi 2. Do pasożytów gniazdowych zaliczają się Chrysis iris, Chrysis longula i Chrysis fulgida; larwy regularnie poraża Stenarella domator
  10. Uwagi 3. Identyfikacja Darecki
  11. Uwagi 4. Autorzy obserwacji – Ryszard Orzechowski avidal
  12. S.murarius u Meadowlark

Łódź – Dolina Olechówki 12.06.2021 ♀ zbierająca glinę potrzebną do budowy gniazda

Łódź – Dolina Olechówki 12.06.2021 ♀


avidal

3 thoughts on “Symmorphus murarius – Bolica stonkówka

  1. Te jamki na ciemieniu ma duże i wyraźne, dzieli je tylko wąska linijka. Są większe niż u innych gatunków Symmorphus i po tym można łatwo go oznaczyć. Widzę, że idziesz jak burza z dodawaniem nowych gatunków. Kiedyś jak wrzuciłeś 2 fotki os od Jacka Strojnego żebym je oznaczył bo chciałeś mieć V.vulgaris i 1 z nich to był samiec D.media a ta druga, co do której nie byłem pewien czy saxonica to prawdopodobnie była adulterina, ale musiałbym ją jeszcze raz zobaczyć żeby się upewnić.

  2. Poszukam, ale nie wiem, czy znajdę. Jeśli tak, to podeślę e-mailem. Wiesz, z czasem dochodi się do wprawy z opisami. A przecież czas goni, bo kiedy sezon się zacznie nie będę już dodawać regularnie nowych gatunków.

Leave a Reply