Każdy ogród botaniczny – jako swoista enklawa różnorodności i bogactwa flory z wieloma niszami ekologicznymi – stanowi niejako z automatu dogodny biotop dla wielu rozmaitych gatunków owadów. Nic więc dziwnego, że tak atrakcyjna entomologicznie miejska oaza przyciąga od wiosny do jesieni czy to entuzjastów makrofotografii, czy też entomofauny jako takiej. Najbardziej znanym w ostatnich latach eksploratorem – amatorem Łódzkiego Ogrodu Botanicznego jest Grzegorz Wieczorek, którego stronę Botanik i okolice nie raz i nie dwa z przyjemnością odwiedziłem. Zawodowi entomolodzy również regularnie prowadzą badania w Ogrodzie. Do poznania owadziego świata bodaj najbardziej przyczynili się Bogusław Soszyński (głównie muchówki), Jan Kowalczyk (ze szczególnym uwzględnieniem żądłówek) i Tadeusz Kurzac. W tym roku (2015) został wydany album „Motyle i inne owady Ogrodu Botanicznego w Łodzi „ autorstwa kilku osób: Tadeusza Kurzaca, Jacka Nowaka, Marka Jakubowskiego, Wiktora Majaka. Zawiera on 221 zdjęć i opisów przedstawionych na nich gatunków; niestety, nie jest dostępny w księgarniach i innych punktach sprzedaży.
Obserwacje należą do niezmiernie interesujących, a lista rzadkich i bardzo rzadkich występujących na terenie Ogrodu gatunków jest bardzo długa, żeby wymienić choćby Spilomyia manicata, Brachyopa maculipennis, Callicera aenea, czy Tetraloniella dentata. Za znaczącą niedogodność natomiast należy uznać nieustający tłum zwiedzających. Jest jednak takie miejsce – wyjątkowe miejsce – gdzie nikt nie płoszy owadów i nikt nie dziwi się, ze leżysz z aparatem na trawie. Tuż za budynkami biurowymi wyznaczono miejsce na składowanie bioodpadów: skoszonej trawy, odciętych gałęzi, przekwitniętych kwiatów, uschniętej roślinności i temu podobnych. Przez lata powstała z tego całkiem okazała, butwiejąca skarpa z własnym mikroklimatem i niepowtarzalną biocenozą. We wrześniu 2014 roku odnalazłem w Łodzi stanowisko Sargus bipunctatus, który gustuje w takich własnie biotopach. Nic więc dziwnego, że zbadano skarpę na obecność tego gatunku i odnaleziono bardzo liczną, urozmaiconą morfologicznie populację. Ponieważ za warte zachodu uznaliśmy monitorowanie skarpy przez cały sezon, dzięki uprzejmości Tadeusza Kurzaca otrzymałem zezwolenie na prowadzenie badań w tym zamkniętym dla zwiedzających miejscu. Wnioski i ewentualne interesujące owady przekazywałem zaś Bogusiowi Soszyńskiemu.
11.04.2015 Skarpa w kwietniu
06.05.2015 Skarpa w maju od strony północnej
04.06.2015 Skarpa w czerwcu – widok z dalszej perspektywy. W baldachowisku po lewej natknąłem się na lisiczkę z dwoma liskami
04.06.2015 Skarpa w czerwcu jest już niemal w całości pokryta bujną roślinnością
Jak na razie nie udało mi się osiągnąć żadnego z dwóch głównych celów: nie odnalazłem żadnego samca Sargus bipunctatus, ani też żadnego innego gatunku z rodzaju Sargus. Być może przyczyną była jednak zbyt mała ilość czasu spędzonego na obserwacjach. A być może ich tam po prostu nie ma. Zamiast tego odnotowałem występowanie szeregu innych, ciekawych gatunków. Wśród najbardziej mnie interesującego rzędu muchówek usatysfakcjonowały mnie obserwacje Trichieurina pubescens, Bibio hortulanus, Neoascia obliqua, Neoascia podagrica, Oxycera leonina, Beris vallata, Solva marginata, Myennis octopunctata…Wyśmienitą informacją jest, że pojawiła się żółtynka Xanthogramma citrofasciatum; na razie nie udało się jej jednak tutaj sfotografować. Bardzo dobrze czują się na skarpie kusaki, wśród których najbardziej rzucał się w oczy sprawnie latający Ontholestes murinus. Zaskoczyło mnie spotkanie Lixus subtilis. Idealne warunki odnalazł kolcoróg Stictocephala bisonia; dziesiątki osobników na raz widziałem po raz pierwszy.
Wokół skarpy kwitną baldachy, rozmaite rośliny zielne i krzewy, a na samej skarpie czasem zupełnie niespodziewani, egzotyczni goście. Nigdy nie wiadomo, co wykiełkuje z odrzuconego materiału roślinnego zebranego z reszty Ogrodu.
24.09.2015 Nigdy nie wiadomo, co wyrośnie na skarpie – tu niezidentyfikowany egzotyk
24.09.2015 Psianka czarna
24.09.2015 Psianka czarna – owoce
24.09.2015 Pnącze
Jakby teren nie był dość ciekawy, to na dodatek tuż obok ustawiono w stosy pnie rozmaitych drzew w nadziei, że zostaną zasiedlone przez owady ksylofilne. Tak się istotnie dzieje. Chmary błonkówek, i muchówek krzątają się wokół stosów. Prym wśród nich wiodą grzebacze z rodzaju Ectemnius i złotolitki Trichrysis cyanea. Po drewnie dostojnie przechadzają się przekraskowate Necrobia violacea i Tillus elongatus. Nigdzie indziej z taką łatwością nie można oglądać zalotów i składania jaj długoczułkich efektownych komarnicowatych: Dictenidia bimaculata i Tanyptera atrata.
06.05.2015 Największy ze stosów drewna powstałych z myślą o owadach – raj dla żądłówek Crabronidae, Chrysididae, Eumeninae, Ichneumonidae…. I nie tylko – tutaj rozwijają się także okazałe koziułkowate – Tanyptera atrata i Dictenidia bimaculata
06.05.2015 Składowisko od innej strony
06.05.2015 Ułożone w stos pnie różnych gatunków drzew stanowią doskonałe siedlisko dla rozmaitych gatunków ksylofilnych
13.05.2015 Rozrzucone drewno, w zakamarkach którego odnalazłem prężną populację Raglius alboacuminatus
11.10.2014 Tadeusz Kurzac i Bogusław Soszyński oceniają stan jednego z kilku stanowisk entomologicznych
06.05.2015 Pułapka na chrząszcze (jeśli się nie mylę) zawieszona przez nieznanego mi entomologa