Najliczniejsza rodzina z podrzędu rośliniarek Symphyta. Brązowe, czarne, lub zielone; niejednokrotnie zdobione jaskrawymi plamkami i przepaskami w kolorze żółtym, białym, czy czerwonym. Brak stylika łączącego tułów z odwłokiem. Czułki cienkie, składające się z 7-13 członów, zwykle z 9. Powszechny dymorfizm płciowy. Samice wyposażone w piłkowane pokładełko, którym przepiłowują tkankę roślinną i składają w niej jaja. Larwami są gąsienice różniące się od motylich liczbą posuwek. Zjadają lub minują liście, oraz stymulują wytwarzanie galasów.
W Polsce występują co najmniej 484 gatunki pilarzowatych.
Aglaostigma fulvipes - Nazanek przytuliowy
Allantus cinctus - Psowacz różany
Allantus rufocinctus - Psowacz rudawiec
Amauronematus longiserra - Szydlik przewężony
Athalia bicolor - Gnatarz nadustek
Athalia circularis - Gnatarz irysowiec
Athalia rosae - Gnatarz rzepakowiec
Athalia spp. - Gnatarze
Caliroa annulipes - Śluzownica lipowa
Caliroa cerasi - Śluzownica ciemna
Caliroa cinxia - Śluzownica dębówka
Caliroa varipes - Śluzownica ciemnoskrzydła
Cephaledo bifasciata - Pilarz mleczowiec
Cladius pectinicornis - Żebernica jeleniówka
Craesus alniastri - Płast olchowiec
Craesus latipes - Płast gromadnik
Craesus septentrionalis - Płast brzozowiec
Dolerus bajulus - Ćwik powabny
Dolerus germanicus - Ćwik skrzypowiec
Dolerus puncticollis/gonager - Ćwiki
Dolerus spp. - Ćwiki
Dolerus vestigialis - Ćwik krasnoudy
Empria spp. - Nasytnice
Eriocampa ovata - Olszanica dwubarwna
Eutomostethus ephippium - Dorzutek olszynówka
Eutomostethus gagathinus - Dorzutek żółtogoleń
Eutomostethus luteiventris - Dorzutek błotny
Euura spiraeae - Naroślak parzydłowy
Hemichroa australis - Obarwica olchowa
Hemichroa crocea - Obarwica rudawka
Hoplocampa flava - Owocnica jasna
Macrophya albicinta - Brosznica białoznaczna
Macrophya alboannulata - Brosznica bzowa
Macrophya annulata - Brosznica czarnonoga
Macrophya blanda - Brosznica pstrobiodrówka
Macrophya duodecimpunctata - Brosznica olchowa
Macrophya militaris - Brosznica białokrętarz
Macrophya montana - Brosznica jeżynówka
Macrophya punctumalbum - Brosznica jesionówka
Macrophya ribis - Brosznica porzeczkówka
Macrophya rufipes - Brosznica winoroślowa
Macrophya sanguinolenta - Brosznica zmiennostopa
Monostegia abdominalis - Spaśnica tojeściowa
Nematinus bilineatus - Darżyniec jasnoskrzydły
Nematinus steini - Darżyniec pomarańczowy
Nematus poecilonotus - Brzęczak zielony
Nematus ribesii - Brzęczak porzeczkowy
Nematus salicis - Brzęczak wierzbowiec
Nematus tibialis - Brzęczak robiniowy
Nematus spp. - Brzęczaki
Pachyprotasis antennata - Podbielik czartawiec
Pachyprotasis rapae - Podbielik rzepnik
Periclista lineolata - Dookółek dębowy
Phymatocera aterrima - Owrzódka konwaliowa
Pontania viminalis - Listnica wiklinówka
Pristiphora conjugata - Piłecznica wierzbówka
Pristiphora erichsonii - Zawodnica Erichsona
Rhogogaster viridis - Szczerbatek zielony
Sciapteryx consobrina - Mangra jaskrowa
Selandria melnaosterna - Owalnica okazała
Selandria serva - Owalnica trawowiec
Siobla sturmii - Niecierpnica żółtawa
Strongylogaster multifasciata - Rozdwojnica paprotnica
Strongylogaster xanthocera - Rozdwojnica czarnobrzucha
Tenthredo amoena - Pilarz dziurawcowy
Tenthredo atra - Pilarz węglarz
Tenthredo baetica - Pilarz gorczycowy
Tenthredo campestris - Pilarz polny
Tenthredo colon - Pilarz wierzbówkowy
Tenthredo crassa - Pilarz górski
Tenthredo ferruginea - Pilarz rdzawy
Tenthredo livida - Pilarz śnieżnorogi
Tenthredo maculata - Pilarz żółtoznaczny
Tenthredo mandibularis - Pilarz podbiałowy
Tenthredo marginella - Pilarz oreganowy
Tenthredo mesomela - Pilarz zielononogi
Tenthredo notha - Pilarz koniczynowiec
Tenthredo olivacea - Pilarz oliwkowy
Tenthredo omissa- Pilarz babkowiec
Tenthredo scrophulariae - Palik trędownikowy
Tenthredo solitaria - Pilarz wilczomleczak
Tenthredo temula - Pilarz żółtoczarny
Tenthredo trabeata - Pilarz górolubny
Tenthredo vespa - Pilarz osowiec
Tenthredo zona - Pilarz wystawny
Tenthredopsis friesei - Plesznica trawiak
Tenthredopsis litterata - Plesznica kameleonka
Tenthredopsis nassata - Plesznica większa
Tenthredopsis sordida - Plesznica przybrudzona
Trichiocampus viminalis - Jotek wierzbowiec
Zonuledo zonula - Pilarz dziurawczak
Statystyki (na podstawie liczby odsłon)
Craesus septentrionalis – 455
Allantus cinctus – 359
Tenthredo scrophulariae – 249
Phymatocera aterrima – 236
Caliroa cerasi – 211
Nematus salicis – 197
Rok 2019
Rhogogaster viridis – 190
Nematus salicis – 142
Caliroa cerasi – 117
Athalia rosae – 115
Allantus cinctus – 114
Pristiphora erichsonii – 101
Tenthredo campestris – 86
Rok 2017
Allantus cinctus – 118
Caliroa cerasi – 101
Nematus salicis – 88
Craesus septentrionalis – 73
Athalia rosae – 76
Dolerus puncticollis – 69
Rhogogaster viridis – 69
Rok 2015
Allantus cinctus – 103
Athalia rosae – 59
Strongylogaster xanthocera – 54
Caliroa annulipes – 51
Macrophya punctumalbum – 51
Allantus cinctus – 279
Nematus salicis – 266
Phymatocera aterrima – 232
Craesus septentrionalis – 226
Caliroa cerasi – 168
Rhogogaster viridis – 165
Rok 2018
Caliroa cerasi – 116
Athalia rosae – 106
Nematus salicis – 105
Caliroa annulipes – 92
Macrophya punctumalbum – 89
Allantus cinctus – 85
Rhogogaster viridis – 79
Rok 2016
Allantus cinctus – 124
Craesus septentrionalis – 111
Caliroa cerasi – 80
Athalia rosae – 64
Strongylogaster xanthocera -60
Tenthredo vespa – 60
Pontania viminalis – 60